Στην περιοχή «Τσαγιούς»

Στην περιοχή «Τσαγιούς» που βρίσκεται στο δρόμο από Στενή προς Καμπιά, διασώζεται αρχαίο Πελασγικό τείχος.
Υπήρχε η γνώμη (ελλείψει συγκεκριμένων στοιχείων), ότι στην περιοχή αυτή, βρισκόταν πόλη και ότι το σωζόμενο τείχος, αποτελούσε τμήμα του Ναού της θεάς Αρτέμιδας.
Προ 40 και πλέον ετών, είχε επισκεφθεί τη Στενή, ένας Βέλγος καθηγητής της Αρχαιολογίας, ο οποίος γνώριζε και μιλούσε την αρχαία Ιωνική διάλεκτο και επισκέφθηκε την περιοχή «Τσαγιούς», μαζί με το δάσκαλο Δημήτρη Γιαννούκο, τον πρόεδρο της Κοινότητας Ταξιάρχη Μπεληγιάννη και το θεολόγο καθηγητή στο Γυμνασιακό παράρτημα Στενής Κωνσταντίνο Θεοδώρου και άλλους Στενιώτες.
Παρά τις έρευνες που διεξήγαγαν, δε βρέθηκε κάποια πετρόπλακα που αναζητούσε ο Βέλγος καθηγητής με τα στοιχεία ΑΠΟΛΟ. Πιθανόν η πλάκα αυτή έχει λεηλατηθεί, όπως και πολλές άλλες για χτίσιμο σπιτιών κλπ. Ο Βέλγος καθηγητής, αφού περιεργάστηκε τα σωζόμενα αρχαιολογικά μνημεία, είπε ότι στην τοποθεσία αυτή, υπήρχε κατά την αρχαιότητα η πόλη Οιχαλία και ότι το τείχος αυτό αποτελεί τμήμα του ναού του θεού Απόλλωνα.
Πάντως σίγουρα υπήρχε Ναός εκεί γιατί και η ονομασία «Τσαγιούς» πρέπει να προέρχεται από τη φράση «στους Αγίους», που σημαίνει πως πράγματι ο χώρος θεωρείται Ιερός, χωρίς να γνωρίζουν οι πρόγονοί μας ποιος Αγιος ήταν (ελλείψει χριστιανικού Ναού).
Το μέρος αυτό παλαιότερα ήταν πανέμορφο και ήταν προορισμός για περιπάτους και σχολικές εκδρομές. Η δε πεντακάθαρη και κρυστάλλινη βρύση που έβγαινε απ' τα ριζά του τοίχους, δρόσιζε και ανακούφιζε περαστικούς και περιηγητές.
Όμως, ο πανδαμάτωρ χρόνος και η βάρβαρη επέλαση της ασφάλτου και του τσιμέντου, που δεν καταδέχτηκαν να περάσουν 1-2 μέτρα πιο πλάι, αφήνοντας χώρο στον μελλοντικό σκαπανέα - ερευνητή, έφτασαν την κατάσταση στο απροχώρητο. Το τείχος έχει μείνει μισό και η βρύση με το λίγο νερό που τρέχει, σε αποτρέπει να δροσιστείς, για τον κίνδυνο μικροβίων, ο δε περιβάλλον χώρος, έχει «τα μαύρα του τα χάλια».
Θα πρέπει λοιπόν να προστατευτεί το εναπομείναν τείχος, η βρύση να ξαναρχίσει την παλιά της ευεργετική προσφορά προς τους περαστικούς και να διαμορφωθεί ο περιβάλλων χώρος (όχι «προς θεού» με τσιμέντα) με πέτρες.
Και τέλος, ας απευθυνθούν οι αρμόδιοι σε αρχαιολογικά ιδρύματα και γνωστούς αρχαιολόγους ώστε να υπάρξει μια αναφορά στην ιστορία, όχι μόνο του τείχους, αλλά και της περιοχής, διαμορφώνοντας έτσι ένα πιθανό σενάριο της ύπαρξης του τείχους.
Ο Γιώργος Ντεγιάννης "Βασιλικά ταξίδια στην Εύβοια και στις Βόρειες Σποράδες όπως τα περιέγραψε ο L. ROSS" (Αρχείο Ευβοϊκών Μελετών. Τόμος Ζ΄, σελ. 310-311), γράφει πως ο Βασιλεύς Όθωνας, βρισκόταν στη Στενή στις 10-11 Οκτωβρίου 1844. Την πληροφορία δε αυτή, χρησιμοποίησε και ο Δημήτρης Γιαννούκος, στο βιβλίο του "Το χρονικό της Στενής" του νομού Ευβοίας, στη σελίδα 99 "Επίσκεψις του Βασιλέως Όθωνος εν Στενή".

- Κάποια νέα στοιχεία όμως, μας κάνουν να πιστεύουμε, πως ο Όθων βρισκόταν στη Στενή, στις 27 Σεπτεμβρίου 1848.

- Πώς προκύπτει αυτό;

- Στην Αταλάντη, στο Δημοτικό Πάρκο, πίσω από το Λιμεναρχείο, υπάρχει επιγραφή, με απόσπασμα Βασιλικού Διατάγματος, με το οποίο δημιουργείται Δήμος, με την επωνυμία "ΔΗΜΟΣ ΝΕΑΣ ΠΕΛΛΗΣ". Και να τι αναφέρει ακριβώς:

ΔΙΑΤΑΓΜΑ
... ΕΙΣ ΤΗΝ ΘΕΣΙΝ ΣΚΑΛΑΝ ΤΗΣ ΑΤΑΛΑΝΤΗΣ ΣΧΗΜΑΤΙΖΕΤΑΙ ΔΗΜΟΣ ΤΩΝ ΜΑΚΕΔΟΝΩΝ ΥΠΟ ΤΟ ΟΝΟΜΑ "ΔΗΜΟΣ ΝΕΑΣ ΠΕΛΛΗΣ"

ΕΝ ΣΤΕΝΗ ΤΗΝ 27 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 1848
ΟΘΩΝ
Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ Μ. ΡΟΥΦΟΣ

Ο Δήμος δημιουργήθηκε στη θέση ΣΚΑΛΑ της Αταλάντης και το σημαντικό, για μας τους Δίρφυους, είναι ότι το διάταγμα συντάχθηκε και υπογράφτηκε στη Στενή, με ημερομηνία 27 Σεπτεμβρίου 1848.

Ήταν άλλωστε λογικό να συμβεί αυτό, γιατί την εποχή εκείνη, ούτε τα επικοινωνιακά μέσα υπήρχαν και επί πλέον μια περιοδεία διαρκούσε ίσως και μήνες. Κατά συνέπεια, θα συνόδευαν τον Βασιλέα και κάποιοι υπουργοί και αρκετοί κρατικοί υπάλληλοι, ώστε να είναι εφικτό να υπογράφονται επί τόπου Βασιλικά Διατάγματα.

- Αναφέρει στο βιβλίο του ο Δημήτρης Γιαννούκος, ότι ο Βασιλέας φιλοξενήθηκε στο σπίτι του Δημάρχου Τασιού Θωμά. Η πληροφορία αυτή επαληθεύεται, δεδομένου ότι ο Τασιός Θωμάς ανέλαβε καθήκοντα Δημάρχου στις 5-1-1848, δηλαδή 9 και πλέον μήνες από την επίσκεψη του Βασιλέως και άρα αυτός ήταν ο Δήμαρχος την συγκεκριμένη ημερομηνία...

- Η ονομασία "ΔΗΜΟΣ ΝΕΑΣ ΠΕΛΛΗΣ" υιοθετήθηκε, γιατί οι πρώτοι κάτοικοι της περιοχής είχαν έρθει από τη Μακεδονία, την περιοχή της Πέλλας. Και απ' ότι μας πληροφόρησε η Λένα Ντουμάνη-Σημαιωνίδου, σύζυγος του Σπύρου Ντουμάνη που κατάγεται από την Αταλάντη, ο παππούς της γιαγιάς της, λεγόταν Ζαϊμης και είχε έρθει με τους άλλους Μακεδόνες στην περιοχή, δηλαδή πριν πέντε γενιές. Υπάρχει σήμερα στην Αταλάντη συνοικία που λέγεται "Ανω Πέλλη" ή "Μακεδονίτικα".

Η επικρατούσα άποψη
Αν θέλουμε να μείνουμε στην άποψη που επικρατεί, θα πρέπει να υποθέσουμε ότι η αναγραφόμενη ημερομηνία, είναι λανθασμένη, ή όταν πρόκειται για κάποια άλλη Στενή (ποια όμως;).

- Εκτός από τις πηγές που προαναφέραμε και συνηγορούν στο ότι η επίσκεψη του Όθωνα έγινε στις 10-11- Οκτωβρίου 1844, έρχεται να ενισχύσει την πεποίθηση αυτή και το γεγονός, ότι, ο Γεώργιος Θωμάς, γιος του Δημάρχου Τασιού Θωμά και αδελφός του Δημητρίου Θωμά (Σοσόνη), που χρημάτισε Δήμαρχος Ληλαντίων επί 13 συνεχόμενα χρόνια (1866-1879), έφυγε μαζί με τον Όθωνα σε ηλικία 14 ετών, ο οποίος τον ενέγραψε στο Στρατιωτικό Σχολείο.

Ο Γεώργιος Θωμάς απεβίωσε στις 24-1-1879, σε ηλικία 49 ετών. Αρα είχε γεννηθεί το 1830 και συνεπώς το 1844 ήταν πράγματι 14 ετών.

- Αξίζει λοιπόν τον κόπο να ασχοληθεί κανείς με τη διερεύνηση αυτού του θέματος.

- Με την ευκαιρία θα πρέπει να αναφέρουμε, ότι, ο Γεώργιος Θωμάς, εξελέγη βουλευτής σε τέσσερις εκλογικές περιόδους 1868, 1872, 1873 και 1875.

Την ίδια δηλαδή περίοδο, που δήμαρχος Ληλαντίων ήταν ο αδελφός του Δημήτριος Τασιού Θωμάς, από το 1866 μέχρι το 1879.

Στην αγαστή συνεργασία των δυο αδελφών, οφείλονται κατά πάσα πιθανότητα, τα επιτεύγματα για το Δήμο Ληλαντίων τη συγκεκριμένη περίοδο, όπως, η ανακίνηση του θέματος ιδρύσεως ειρηνοδικείου στη Στενή, η ίδρυση Ελληνικού σχολείου, ο μη μετασχηματισμός του Δήμου Ληλαντίων, η ανακίνηση του θέματος κατασκευής δρόμου Χαλκίδος - Στενής, η σύσταση εμποροπανήγυρης κλπ.

- Ο Γεώργιος Θωμάς όταν απεβίωσε, ήταν βουλευτής Χαλκίδος και Λοχαγός Πεζικού.
Γ. Μιτάκης

dirfys.gr