«Ιστορικός συμβιβασμός» για την Ανώτατη Παιδεία

Το τηλεφώνημα του Γ. Παπανδρέου στον πρόεδρο της ΝΔ ήταν η κορύφωση της στρατηγικής του πρωθυπουργού καθώς είχε δώσει σαφείς οδηγίες προς την υπουργό Παιδείας να πάει «επιθετικά» ως προς τις αλλαγές ώστε να επιτευχθεί συναίνεση.




Ο νόμος-πλαίσιο ψηφίστηκε από τους βουλευτές του ΠΑΣΟΚ, της Ν.Δ., του ΛΑ.Ο.Σ. και της Δημοκρατικής Συμμαχίας, αλλά πριν φτάσουμε στην -πρώτη μετά τη Μεταπολίτευση- ιστορική συμφωνία υπήρξαν πολλές παρασκηνιακές συζητήσεις προκειμένου να εξασφαλιστεί η συναίνεση της αξιωματικής αντιπολίτευσηςΤoυ Δημήτρη Τσιούφου


Με τη «σφραγίδα» της συντριπτικής πλειοψηφίας της Βουλής και της συναίνεσης των δύο μεγάλων κομμάτων, ο νέος νόμος-πλαίσιο για την Ανώτατη Παιδεία είναι από χθες νόμος του κράτους και ταυτόχρονα μια «μεγάλη ανατροπή», όπως χαρακτηριστικά είπε η Αννα Διαμαντοπούλου.Ο νόμος-πλαίσιο ψηφίστηκε από τους βουλευτές του ΠΑΣΟΚ, της Ν.Δ., του ΛΑ.Ο.Σ. και της Δημοκρατικής Συμμαχίας, αλλά πριν φτάσουμε στην -πρώτη μετά τη Μεταπολίτευση- ιστορική συμφωνία υπήρξαν πολλές παρασκηνιακές συζητήσεις προκειμένου να εξασφαλιστεί η συναίνεση της αξιωματικής αντιπολίτευσης, εξέλιξη που πιστώνεται προσωπικά στην υπουργό Παιδείας, αλλά και στην απόφαση του πρωθυπουργού να επικοινωνήσει τηλεφωνικώς με τον Αντ. Σαμαρά, στην προσπάθεια να βρεθεί μια κοινή συνιστώσα.

Στρατηγική
Το τηλεφώνημα του Γ. Παπανδρέου στον πρόεδρο της Ν.Δ. ήταν η κορύφωση της στρατηγικής του πρωθυπουργού καθώς είχε δώσει σαφείς οδηγίες προς την υπουργό Παιδείας να πάει «επιθετικά» ως προς τις αλλαγές, ώστε να επιτευχθεί συναίνεση. Λίγο μετά τη μία χθες το μεσημέρι, ο πρωθυπουργός, που ήταν μαζί με την υπουργό Παιδείας, επικοινώνησαν με τον Αντ. Σαμαρά και του ζήτησαν να στηρίξει τη μεταρρύθμιση.

Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, φάνηκε –για πρώτη φορά– ουσιαστικά διαλλακτικός και έθεσε τρεις προϋποθέσεις προκειμένου να πει το «ναι»: Την κατάργηση του ασύλου, που ούτως ή άλλως όμως προεβλέπετο στο νομοσχέδιο, τη διεύρυνση του εκλεκτορικού σώματος για την ανάδειξη πρύτανη και τη συμμετοχή των φοιτητών σε αυτό. Ο πρωθυπουργός και η κ. Διαμαντοπούλου, του εξήγησαν ότι το θέμα του ασύλου έχει ήδη προβλεφθεί, συμφώνησαν στο θέμα του εκλεκτορικού σώματος και επιφυλάχθηκαν για το τρίτο ζήτημα, το οποίο τελικά και δεν αποδέχθηκαν. «Εσύ καταργείς το άσυλο. Και εμείς κάνουμε ένα βήμα στα υπόλοιπα», είπε ο κ. Σαμαράς και δεσμεύθηκε ότι θα ψηφίσει επί της αρχής. Αμέσως επικοινώνησε με τον τομεάρχη Παιδείας, Αρ. Σπηλιωτόπουλο, προκειμένου να του ανακοινώσει την τελική του απόφαση. Με δεδομένη τη συμφωνία που είχε επιτευχθεί, ο κ. Σπηλιωτόπουλος γνωστοποίησε την απόφαση της Ν.Δ., αλλά για να «ικανοποιήσει» και τα στελέχη της ΔΑΠ, υποστήριξε πως το κόμμα του «αν γίνει κυβέρνηση» θα επανεξετάσει το ζήτημα της συμμετοχής των φοιτητών, σε ποσοστό 5%, στην εκλογή των πρυτάνεων.

Κύκλοι, ωστόσο, του ΛΑ.Ο.Σ. έλεγαν ότι η «στροφή» της Ν.Δ. ήταν αποτέλεσμα και των φόβων που υπήρχαν για «διαρροές» «γαλάζιων» βουλευτών (σε τέσσερις τους υπολόγιζαν συνεργάτες του Γ. Καρατζαφέρη) προς το «ναι», καθώς δύο ώρες νωρίτερα ο Κυρ. Μητσοτάκης είχε διαφοροποιηθεί από την επίσημη θέση του κόμματός του, αναφορικά με τη συμμετοχή των φοιτητών στην εκλογή των πρυτανικών αρχών και είχε υποστηρίξει την υπερψήφιση του νομοσχεδίου. Ταυτόχρονα ο Γ. Καρατζαφέρης, ο οποίος είχε ζητήσει ονομαστική ψηφοφορία προκειμένου να… διεμβολίσει τη Ν.Δ. με τις διαφοροποιήσεις βουλευτών της, απέσυρε το σχετικό αίτημα και έτσι μόνο το ΚΚΕ, ο ΣΥΡΙΖΑ και η ΔΗΜ.ΑΡ. επέμειναν στην αντισυνταγματικότητα διατάξεων του νομοσχεδίου, με την Αλ. Παπαρήγα μάλιστα να καλεί πανεπιστημιακούς και φοιτητές σε... αντίσταση και τον Αλ. Τσίπρα να επαναλαμβάνει πως η εφαρμογή του νόμου θα προσκρούσει στην αντισυνταγματικότητα των διατάξεών του.

Το παρασκήνιο
Πριν από την επίτευξη της ιστορικής συμφωνίας και το τηλεφώνημα του κ. Παπανδρέου στον κ. Σαμαρά, είχε υπάρξει έντονο παρασκήνιο διαβουλεύσεων που ξεκίνησε το βράδυ της Τρίτης. Τον πρώτο ρόλο έπαιξαν η Α. Διαμαντοπούλου και ο Αρ. Σπηλιωτόπουλος, με τον τομεάρχη της Ν.Δ. να παραδέχεται ότι το νομοσχέδιο που έχει θετικά χαρακτηριστικά βρισκόταν πολύ κοντά στην ιδεολογία του κόμματός του, ενώ ανάλογες απόψεις εξέφραζαν ο Κ. Χατζηδάκης, ο Κ. Δένδιας και ο Σωτ. Χατζηγάκης. Χθες το πρωί και πριν από την τελική συμφωνία, υπήρξαν δύο γύροι διαβουλεύσεων στις οποίες συμμετείχαν οι Χρ. Πρωτόπαπας, Π. Ευθυμίου (από το ΠΑΣΟΚ), Αρ. Σπηλιωτόπουλος και Κ. Τασούλας (από τη Ν.Δ.) και οι οποίες προετοίμασαν σημαντικά το έδαφος για το πλαίσιο της τελικής συμφωνίας του Γ. Παπανδρέου με τον Αντ. Σαμαρά.

Οι 10 βασικές αλλαγές στα ΑΕΙ

Ριζικές ανατροπές στο μοντέλο λειτουργίας, διοίκησης και χρηματοδότησης των πανεπιστημίων και των ΤΕΙ φέρνει ο νέος νόμος. Οι 10 βασικότερες αλλαγές είναι:

1 Θεσμοθετείται δεκαπενταμελές Συμβούλιο σε κάθε ίδρυμα, με τη συμμετοχή 8 πανεπιστημιακών, 6 εξωπανεπιστημιακών και 1 εκπρόσωπο φοιτητών.

2 Ο πρύτανης θα εκλέγεται από τα μέλη ΔΕΠ του ιδρύματος ανάμεσα από δύο ή τρεις υποψήφιους, οι οποίοι θα προτείνονται από το Συμβούλιο μετά από διεθνή διαγωνισμό.

3 Καταργείται το άσυλο. Υπεύθυνος για την προστασία και την ασφάλεια του προσωπικού και της περιουσίας του ΑΕΙ είναι ο πρύτανης.

4 Η Σχολή θα αποτελεί τη βασική διοικητική και ακαδημαϊκή μονάδα. Το Τμήμα αποτελεί τη βασική εκπαιδευτική μονάδα.

5 Η εισαγωγή των αποφοίτων Λυκείων στα ΑΕΙ θα εξακολουθήσει να γίνεται σε Τμήμα. Μετά από το πρώτο έτος, θα μπορούν να μετακινηθούν σε διαφορετικό Τμήμα της ίδιας Σχολής.

6 Τα προγράμματα σπουδών θα οργανώνονται σε τρεις κύκλους. Για το πτυχίο απαιτούνται τουλάχιστον τρία έτη σπουδών.

7 Τέλος στους «αιώνιους» φοιτητές. Η φοιτητική ιδιότητα χάνεται σε περίπτωση μη εγγραφής σε δύο συνεχόμενα εξάμηνα.

8 Συνεχίζεται κανονικά η δωρεάν διανομή των συγγραμμάτων χωρίς χρονικό όριο. Στα ακαδημαϊκά συγγράμματα συμπεριλαμβάνονται εκτός των έντυπων βιβλίων, τα ηλεκτρονικά βιβλία και οι ακαδημαϊκές σημειώσεις σε ηλεκτρονική και έντυπη μορφή.

9 Η Αρχή Διασφάλισης Ποιότητας αναβαθμίζεται σε Ανεξάρτητη Αρχή Χρηματοδότησης και διαπραγματεύεται με το ΑΕΙ τον τετραετή προϋπολογισμό του. Αν το ίδρυμα δεν λειτουργήσει με βάση το τετραετές πρόγραμμά του, δεν πρόκειται να πάρει την επιπλέον χρηματοδότηση.

10 Καθιερώνεται υποχρεωτική αξιολόγηση για τους καθηγητές των ΑΕΙ. Σε περίπτωση αρνητικής κρίσης, θα υπάρχουν επιπτώσεις. Συστήνονται επταμελείς επιτροπές κρίσης, με ένα καθηγητή από το εξωτερικό, για την εκλογή και την εξέλιξη των μελών ΔΕΠ.
Δίκτυο