Η ομαλότητα των εδαφών της έκτασης του Κυπαρισσίου δημιούργησε τις προϋποθέσεις να έχει σημαντικές μονάδες παραγωγής και επεξεργασίας διαφόρων προϊόντων και πρώτων υλών. ΟΙ κάτοικοι του δημιουργικοί ,εργατικοί, δραστήριοι δεν αρκέστηκαν μόνο στην κτηνοτροφία και την γεωργία. Δραστηριοποιήθηκαν στην επεξεργασία των δικών τους προϊόντων που έβγαζε η περιοχή τους και τα πουλούσαν στην τελική τους μορφή. Έχουμε νερόμυλους για το άλεσμα του σιταριού, καμίνια για την παραγωγή ασβέστη, ελαιοτριβεία, την συγκέντρωση του ρετσινιού σε ειδικούς ρετσινόλακους την άνθιση της μελισσοκομίας και μια μικρή προσπάθεια εκτροφής μεταξοσκώληκα και την παραγωγή κουκουλιών. Επίσης πριν το1940 έγινε μια προσπάθεια εξόρυξης λευκόλιθου από τους ------------------------------ κοντά στη σημερινή θέση των μεταλλείων του Σκαλιστήρι.
Οι νερόμυλοι φτιάχτηκαν εκεί όπου τα ποτάμια της περιοχής το επέτρεπαν. Στην θέση πεθαμένο καταλήγουν τρία ποτάμια της περιοχής, τόσα όσοι και οι νερόμυλοι . Του Κιαπέκου του Μπρέλλου η ΚωστάΪα, και του Σταχτιά.Στο ρέμα που είναι φυσικό σύνορο του Κυπαρισσίου με την Καμαρίτσα το Βρασόρρεμα υπήρχε άλλος νερόμυλος του Γκάβαλη. Λόγω του Μύλου είναι γνωστό σήμερα ως της Γκαβαλούς το ρέμα .Λόγω του ότι είχε δημιουργηθεί μεγάλο θέμα για την διαχείριση των υδάτων με το χωριό Καστέλα, στους Μύλους επιτρεπόταν μόνο την νύχτα να δουλεύουν με αποτέλεσμα να αλέθουν μόνο εκατό οκάδες σιτάρι και να είναι ασύμφορη η λειτουργία τους .
Τα καμίνια βρίσκονταν κοντά σε μέρη που μπορούσε να εξορυχτεί πέτρα συμπαγής και κατάλληλη για την δημιουργία ασβέστη, επίσης κοντά σε δάσος γιατί είχε μεγάλη κατανάλωση καυσόξυλων.Η θέση Καμίνι ανατολικά του χωριού πήρε την ονομασία από το ασβεστοκάμινο της περιοχής το οποίο ήταν συνεταιρικό και δούλευε συνεχώς θερμαίνοντας και λιώνοντας την πέτρα δημιουργώντας τον ασβέστη.Το δεύτερο ασβεστοκάμινο ήταν στην θέση Αντριαλά στον βράχο σε ιδιοκτησία του Παπαδημητρίου Βασιλείου.Απο την θέση ραχίτσα γινόταν εξόρυξη ενός ημίλευκου κονιάματος κατάλληλου για την συγκόλληση της πέτρας στην οικοδομή.
Δυο ελαιοτριβεία υπήρχαν στο χωριό ένα του Ραφτακη, και ένα συνεταιρικό των Παπαδημητρίου, Ζαούρη , Κων/νου τα οποία επεξεργαζόντουσαν τις ελιές της περιοχής βγάζοντας Α` ποιότητας λάδι. Οι πέτρες αλέσεως ακόμη είναι στη θέση τους και περιμένουν να ξαναμπούν σε λειτουργία.
Ένα προϊόν που έπαιξε σημαντικό ρόλο στην οικονομία του χωριού που έθρεψε και μεγάλωσε οικογένειες που προστάτεψε από την πείνα το χωριό ήταν η ρητίνη. Οι περισσότεροι κάτοικοι του χωριού ήταν ρητινοκαλιεργητές. Κάθε πρωί παίρνοντας στον ώμο το καρόκι,το σκεπάρνι και το ταγάρι με το ψωμοτύρι, έμπαιναν μέσα στο πευκοδάσος για την συλλογή της ρητίνης. Το βράδυ θα επέστρεφαν με γεμάτα καρόκια και θα τα άδειαζαν στους ρετσινόλακους. Κάθε καφενείο είχε τον δικό του ρετσινόλακο, και κάθε καφετζής ήταν ο τοπικός έμπορος ρητίνης. Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία θυμούνται ακόμη την έκρηξη της τιμής στα ύψη της ρητίνης το 1936.Δεν ήξεραν όμως ότι την έκανε εισαγωγή ο Χίτλερ για να φτιάχνει τις χειροβομβίδες.Tο πεύκο που μας χαρίζει τη ρητίνη, αυτό το δένδρο που είναι άφθονο στην περιοχή μας πρέπει να το προστατέψουμε από τις φωτιές και την παράνομη υλοτόμηση για να μπορούμε να χαιρόμαστε το πράσινο εμείς και τα παιδιά μας.
Τέσσερα καφενεία των Δανέλη, Βερνέζου, Μανώλη,Τάρλα προμήθευαν τους κατοίκους του χωριού με τα απαραίτητα λειτουργώντας και ως παντοπωλεία. Προμήθευαν και είχαν τα πάντα .Του Μανώλη είχε το μοναδικό κοινοτικό τηλέφωνο, του Τάρλα λειτουργούσε και ως χασαποταβέρνα, των Δανέλη και Βερνέζου τα βράδια διέθεταν και κουρέα.
Μετά τον πόλεμο έκανε την εμφάνιση της και η νέα τεχνολογία. Η οικογένεια Παπαδημητρίου Κων/νου επένδυσε το 1953, φτιάχνοντας ένα αλευρόμυλο κινούμενος με μηχανή πετρελαίου. Παράλληλα κινούσε μια πριονοκορδέλα και συγχρόνως έβγαζε νερό από πηγάδι. Κάτι πρωτόγνωρο για το χωριό κάτι διαφορετικό. Επίσης την ίδια χρονιά αγοράστηκε από την οικογένεια Παπαδημητρίου ένα αυτοκίνητο μάρκας sevrolet με δεξί τιμόνι το οποίο είχε αριθμό κυκλοφορίας 31300.Αυτο το αυτοκίνητο είχε έλθει όπως και πολλά άλλα από την Αφρική μετά τον πόλεμο. Είχε συμμετάσχει στο africa corps σύμφωνα με μαρτυρίες. Ήταν το μοναδικό μέσον μεταφοράς στην περιοχή και έκανε όλες τις δουλειές. Μετέφερε τα πάντα από μελίσσια μέχρι τα προικιά των νιόπαντρων ζευγαριών, και δούλευε μέχρι το 1972
Έγιναν και κάποιες άλλες επενδύσεις αργότερα με πτηνοτροφικές και κτηνοτροφικές μονάδες αλλά μεμονωμένες και πολύ μικρές για να αντέξουν στον ανταγωνισμό που ήλθε. Μέχρι που φτάνουμε στα 1970 και ανοίγει η μεταλλευτική εταιρεία Λάρκο. Εταιρεία εξόρυξης νικελίου στην ευρύτερη περιοχή του Κυπαρισσίου-Ακρών-Βερτούρων. Παράλληλα λειτουργούσε και η εταιρεία εξόρυξης λευκόλιθου Σκαλιστήρι στο Μαντούδι. Αυτές οι δυο εταιρείες προσέλαβαν πάρα πολλούς κατοίκους του χωριού με αποτέλεσμα να σταματήσει και η ρητινοκαλειέργεια και οι επενδύσεις. Για πολλούς αυτές οι εταιρείες έσωσαν το χωριό και για άλλους το καταδίκασαν. Ο καθένας βγάζει τα συμπεράσματα του αρκεί να γίνεται σωστή εκμετάλλευση και προστασία της περιοχής.
.jpeg)
Οι νερόμυλοι φτιάχτηκαν εκεί όπου τα ποτάμια της περιοχής το επέτρεπαν. Στην θέση πεθαμένο καταλήγουν τρία ποτάμια της περιοχής, τόσα όσοι και οι νερόμυλοι . Του Κιαπέκου του Μπρέλλου η ΚωστάΪα, και του Σταχτιά.Στο ρέμα που είναι φυσικό σύνορο του Κυπαρισσίου με την Καμαρίτσα το Βρασόρρεμα υπήρχε άλλος νερόμυλος του Γκάβαλη. Λόγω του Μύλου είναι γνωστό σήμερα ως της Γκαβαλούς το ρέμα .Λόγω του ότι είχε δημιουργηθεί μεγάλο θέμα για την διαχείριση των υδάτων με το χωριό Καστέλα, στους Μύλους επιτρεπόταν μόνο την νύχτα να δουλεύουν με αποτέλεσμα να αλέθουν μόνο εκατό οκάδες σιτάρι και να είναι ασύμφορη η λειτουργία τους .
Τα καμίνια βρίσκονταν κοντά σε μέρη που μπορούσε να εξορυχτεί πέτρα συμπαγής και κατάλληλη για την δημιουργία ασβέστη, επίσης κοντά σε δάσος γιατί είχε μεγάλη κατανάλωση καυσόξυλων.Η θέση Καμίνι ανατολικά του χωριού πήρε την ονομασία από το ασβεστοκάμινο της περιοχής το οποίο ήταν συνεταιρικό και δούλευε συνεχώς θερμαίνοντας και λιώνοντας την πέτρα δημιουργώντας τον ασβέστη.Το δεύτερο ασβεστοκάμινο ήταν στην θέση Αντριαλά στον βράχο σε ιδιοκτησία του Παπαδημητρίου Βασιλείου.Απο την θέση ραχίτσα γινόταν εξόρυξη ενός ημίλευκου κονιάματος κατάλληλου για την συγκόλληση της πέτρας στην οικοδομή.
Δυο ελαιοτριβεία υπήρχαν στο χωριό ένα του Ραφτακη, και ένα συνεταιρικό των Παπαδημητρίου, Ζαούρη , Κων/νου τα οποία επεξεργαζόντουσαν τις ελιές της περιοχής βγάζοντας Α` ποιότητας λάδι. Οι πέτρες αλέσεως ακόμη είναι στη θέση τους και περιμένουν να ξαναμπούν σε λειτουργία.
Ένα προϊόν που έπαιξε σημαντικό ρόλο στην οικονομία του χωριού που έθρεψε και μεγάλωσε οικογένειες που προστάτεψε από την πείνα το χωριό ήταν η ρητίνη. Οι περισσότεροι κάτοικοι του χωριού ήταν ρητινοκαλιεργητές. Κάθε πρωί παίρνοντας στον ώμο το καρόκι,το σκεπάρνι και το ταγάρι με το ψωμοτύρι, έμπαιναν μέσα στο πευκοδάσος για την συλλογή της ρητίνης. Το βράδυ θα επέστρεφαν με γεμάτα καρόκια και θα τα άδειαζαν στους ρετσινόλακους. Κάθε καφενείο είχε τον δικό του ρετσινόλακο, και κάθε καφετζής ήταν ο τοπικός έμπορος ρητίνης. Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία θυμούνται ακόμη την έκρηξη της τιμής στα ύψη της ρητίνης το 1936.Δεν ήξεραν όμως ότι την έκανε εισαγωγή ο Χίτλερ για να φτιάχνει τις χειροβομβίδες.Tο πεύκο που μας χαρίζει τη ρητίνη, αυτό το δένδρο που είναι άφθονο στην περιοχή μας πρέπει να το προστατέψουμε από τις φωτιές και την παράνομη υλοτόμηση για να μπορούμε να χαιρόμαστε το πράσινο εμείς και τα παιδιά μας.
Τέσσερα καφενεία των Δανέλη, Βερνέζου, Μανώλη,Τάρλα προμήθευαν τους κατοίκους του χωριού με τα απαραίτητα λειτουργώντας και ως παντοπωλεία. Προμήθευαν και είχαν τα πάντα .Του Μανώλη είχε το μοναδικό κοινοτικό τηλέφωνο, του Τάρλα λειτουργούσε και ως χασαποταβέρνα, των Δανέλη και Βερνέζου τα βράδια διέθεταν και κουρέα.
Μετά τον πόλεμο έκανε την εμφάνιση της και η νέα τεχνολογία. Η οικογένεια Παπαδημητρίου Κων/νου επένδυσε το 1953, φτιάχνοντας ένα αλευρόμυλο κινούμενος με μηχανή πετρελαίου. Παράλληλα κινούσε μια πριονοκορδέλα και συγχρόνως έβγαζε νερό από πηγάδι. Κάτι πρωτόγνωρο για το χωριό κάτι διαφορετικό. Επίσης την ίδια χρονιά αγοράστηκε από την οικογένεια Παπαδημητρίου ένα αυτοκίνητο μάρκας sevrolet με δεξί τιμόνι το οποίο είχε αριθμό κυκλοφορίας 31300.Αυτο το αυτοκίνητο είχε έλθει όπως και πολλά άλλα από την Αφρική μετά τον πόλεμο. Είχε συμμετάσχει στο africa corps σύμφωνα με μαρτυρίες. Ήταν το μοναδικό μέσον μεταφοράς στην περιοχή και έκανε όλες τις δουλειές. Μετέφερε τα πάντα από μελίσσια μέχρι τα προικιά των νιόπαντρων ζευγαριών, και δούλευε μέχρι το 1972
Έγιναν και κάποιες άλλες επενδύσεις αργότερα με πτηνοτροφικές και κτηνοτροφικές μονάδες αλλά μεμονωμένες και πολύ μικρές για να αντέξουν στον ανταγωνισμό που ήλθε. Μέχρι που φτάνουμε στα 1970 και ανοίγει η μεταλλευτική εταιρεία Λάρκο. Εταιρεία εξόρυξης νικελίου στην ευρύτερη περιοχή του Κυπαρισσίου-Ακρών-Βερτούρων. Παράλληλα λειτουργούσε και η εταιρεία εξόρυξης λευκόλιθου Σκαλιστήρι στο Μαντούδι. Αυτές οι δυο εταιρείες προσέλαβαν πάρα πολλούς κατοίκους του χωριού με αποτέλεσμα να σταματήσει και η ρητινοκαλειέργεια και οι επενδύσεις. Για πολλούς αυτές οι εταιρείες έσωσαν το χωριό και για άλλους το καταδίκασαν. Ο καθένας βγάζει τα συμπεράσματα του αρκεί να γίνεται σωστή εκμετάλλευση και προστασία της περιοχής.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου