Αναδημοσίευση από messapianews
Ο σταυρός είναι ο πιστότερος σύντροφος κάθε ορθόδοξου χριστιανού από τη στιγμή της βάπτισής του μέχρι το θάνατό του, κι αποτελεί το αξιότερο σύμβολο πίστης. Όλα τα άγια μυστήρια τελειώνουν με την επίκληση του Αγίου Πνεύματος και την σφραγίδα του σταυρού. Δε νοείται εκκλησία του Ιησού Χριστού ή λειτουργική πράξη ή σύναξη πιστών χωρίς την σφραγίδα του σταυρού. Όλες οι ιερατικές ευλογιές είναι σταυρικές. Ναοί, ιερά σκεύη και άμφια, αγιάζονται με τον Τίμιο Σταυρό. Με το σημείο του Σταυρού οι πιστοί έρχονται να συναντηθούν με τη δύναμη του Χριστού, υποσχόμενοι να φερθούν με καθαρότητα σε κάθε πράξη τους μέσα στον κόσμο. Για το λόγο αυτό, το σημείο του σταυρού, συνοδεύεται πάντοτε από την επίκληση της Αγίας Τριάδας, διότι αυτή ενεργεί για την σωτηρία των ανθρώπων και από αυτή κατέρχεται η θεία δύναμη που ενεργεί μέσα στον κόσμο, για να τον εξαγιάσει και να τον μεταμορφώσει.
Αν και στα έργα των πρώτων αιώνων των εκκλησιαστικών συγγραφέων δεν υπάρχουν αναφορές που να δείχνουν αποστροφή ή απαξίωση για τον σταυρό, για πολλούς, η μόνη πραγματικότητα του σταυρού του Ιησού ήταν και είναι αυτή του οργάνου βασανισμού και θανάτου, καθώς παρουσιάζεται ως μέθοδος εκτέλεσης θανατικής ποινής με κάρφωμα ή δέσιμο πάνω σε πάσσαλο, δένδρο ή σε σταυρό σχήματος Τ. Ο σταυρός ήταν αισθητικά αποκρουστικός, αλλά κάποιες φορές και απόδειξη αδυναμίας. Η σταύρωση εφαρμοζόταν από τον 6ο έως τον 4ο μ.Χ. αιώνα από αρκετούς λαούς. Τους Ρωμαίους, τους Πέρσες, τους Ιουδαίους και τους Καρχηδόνιους. Ο Μέγας Αλέξανδρος επίσης εφάρμοσε επανειλημμένα τη σταύρωση. Αυτή η μέθοδος εκτέλεσης ωστόσο καταργήθηκε σε ολόκληρη την Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία από τον Μέγα Κωνσταντίνο το 337, από σεβασμό προς το σταυρικό μαρτύριο του Ιησού Χριστού.
Στην πραγματικότητα ο Χριστιανισμός είναι η θρησκεία του σταυρού, αφού ο βασιλεύς της Δόξης με τον θάνατο του επί του σταυρού κατάργησε το θάνατο για να σκορπίσει αιώνια ζωή σ' ολόκληρη την κτίση. Ο απόστολος Παύλος, γράφει "Χαρισάμενος ημίν πάντα τα παραπτώματα, εξαλείψας το καθ' ημών χειρόγραφον τοις δόγμασιν ο ην υπεναντίον ημίν, και αυτό ήρεν εκ του μέσου προσηλώσας αυτό τω σταυρώ απεκδυσάμενος τάς αρχάς καί τάς εξουσίας εδειγμάτισεν έν παρρησία, θριαμβεύσας αυτούς εν αυτώ". Ο Χριστός συγχώρησε όλα τα παραπτώματα του παλαιού ανθρώπου καταργώντας το χρεόγραφό του και καρφώνοντάς το στο σταυρό. Αναίρεσε τη δύναμη του κακού που νικήθηκε από το θρίαμβο του σταυρού. Έτσι ο Σταυρός αποτελεί σύμβολο ελευθερίας και όργανο απελευθέρωσης του ανθρώπου από το κακό. Ο Μεσσίας σταυρώθηκε "κρεμασθείς επί ξύλου" με σκανδαλώδη τρόπο, όμως αυτό, υπό το φως της προφητείας έλαβε νέα διάσταση εκπληρώνοντας το "πάντα τα περί Χριστού γεγραμμένα".
Σύμφωνα με τη διδασκαλία της εκκλησίας, ο σταυρός είναι η δόξα του Χριστού και το θέλημα του Πατρός. Είναι ένα σύμβολο καύχημα της νίκης του Ιησού κατά της φθοράς. Ο ευαγγελιστής Ιωάννης, παρουσιάζει το σταυρό ως ένα νέο σημείο σωτηρίας, ενώ όλη η διήγηση του δείχνει τον Ιησού να προχωρεί προς το σταυρό με μεγαλοπρέπεια. Ο σταυρός και η ανάσταση ξεπερνούν τα ιουδαϊκά σχήματα της ηθικής και της νομιμότητας. Αυτές οι δύο έννοιες είναι αχώριστες στην αφήγηση των Ευαγγελιστών.
Επιπλέον είναι σύμβολο ειρήνης, καθώς ο απόστολος Παύλος διδάσκει πως όσοι ήταν μακριά από το Θεό, ήρθαν κοντά με τη σταυρική θυσία του Ιησού. Οι δύο αντιμαχόμενοι κόσμοι, οι Ιουδαίοι και οι εθνικοί, τα διασκορπισμένα παιδιά του, έγιναν ένας λαός. Θανάτωσε με το σταυρό Του την έχθρα και συμφιλίωσε τους δύο πρώην εχθρούς σε ένα Σώμα μεταξύ τους μαζί με το Θεό. Ο σταυρός αποτελεί Ζυγό Δικαιοσύνης. Η γη είναι ο Γολγοθάς. Στο μέσο βρίσκεται ο σταυρωμένος και αναστάς Κύριος. Στο πρόσωπο των ληστών απεικονίζεται η ανθρωπότητα. Όλοι οι άνθρωποι βρισκόμαστε γύρω από τον Χριστό πάνω στον σταυρό μας, στον σταυρό των δοκιμασιών και του πόνου. Εκείνο όμως που διακρίνει τους ανθρώπους δεν είναι η αμαρτωλότητα, αλλά η σχέση με τον Χριστό και τον σταυρό του Χριστού.
Είναι το θυσιαστήριο στο οποίο πρόσφερε τον ίδιο του τον εαυτό για όλο τον κόσμο. Πάνω στο σταυρό έζησε τον βαθύτερο πόνο κι εξευτελισμό για εμάς. Όλο το έργο τού Χριστού, η μέγιστη φιλανθρωπία του συνοψίζονται στο σταυρό του. Στον σταυρό έλυσε την τραγωδία της ανθρώπινης ελευθερίας γενόμενος υπήκοος μέχρι θανάτου και επαναπροσανατόλισε την ελευθερία μας στον Δημιουργό της, τον Τριαδικό Θεό. Πάνω στον σταυρό νίκησε το θάνατο και με την ανάστασή του μας χάρισε ζωή και αφθαρσία. Διά του σταυρού μας συμφιλίωσε με τον Θεό και μας χάρισε άφεση αμαρτιών. Στον σταυρό, με την ταπείνωσή του, ύψωσε και την δική μας φύση. Στον σταυρό φανέρωσε, ότι αυτός ο κόσμος δεν είναι παντοτινός.
Η ορθόδοξη Εκκλησία στη γιορτή της Υψώσεως του Τίμιου Σταυρού ψάλλει "Εν Παραδείσω με το πριν ξύλον εγύμνωσεν, ούπερ τη γεύσει ο εχθρός εισφέρει νέκρωσιν· του Σταυρού δε το ξύλον, της ζωής το ένδυμα ανθρώποις φέρον, επάγη επί της γης και κόσμος όλος επλήσθη πάσης χαράς". Μέσω αυτού ο παράδεισος ανοίχτηκε ξανά, γιατί η "στρεφόμενη ρομφαία" που εμπόδιζε την είσοδο σε αυτόν, εξαιτίας της ανθρώπινης απληστίας, δεν μπορούσε πια να τον κρατήσει κλειστό. Ο Χριστός εισήλθε στον παράδεισο πρώτος φέρνοντας ως θεάνθρωπος το ξύλο του σταυρού, διά του οποίου κατανίκησε την απληστία και προτίμησε την απάρνηση του εαυτού Του. Όσοι θα πράξουν το ίδιο θα εισέλθουν στον Παράδεισο.
Σήμερα ζούμε σ' ένα κόσμο στον οποίο ο σταυρός μας τρομάζει. Κόσμο εγωιστικού πνεύματος που δεν τοποθετεί την αλήθεια και την ελευθερία στη θυσία και την αγάπη. Κόσμο όπου κυριαρχούν ιδανικά όπως η άνεση κι η ευημερία. Όσοι απορρίπτουν σήμερα τον Σταυρό είναι υποχρεωμένοι ν’ αντιμετωπίσουν τις συνέπειες των πράξεων τους. Την απόγνωση, την απελπισία, τη βία.
Η μόνη λύση είναι η μετάνοια. Η επιλογή του σταυρικού τρόπου ζωής ως μοναδικού αληθινού, ο οποίος φέρει την ανάσταση, την πραγματική ελευθερία, την ουσιαστική ειρήνη της ψυχής. Πρέπει να εξασθενίσει η προσκόλλησή μας στον κόσμο της ύλης που θεωρείται η μόνη πραγματικότητα. Έτσι μπορεί να έρθει η διαρκής ειρήνη ανάμεσα στους ανθρώπους και στους λαούς. Στην καθημερινή ζωή του χριστιανού "ο παλαιός άνθρωπος συνεσταυρώθη" και ελευθερώθηκε τελείως από το κακό. Η αποδοχή του σταυρού χαρακτηρίζει τους φίλους ή μη του Χριστού "νυν δε και κλαίων λέγω, τους εχθρούς του σταυρού του Χριστού, ων το τέλος απώλεια". Ο σταυρός μας δίνει αυτή την δύναμη του Χριστού γιατί, έχοντάς τον στη μνήμη μας, θέλουμε να μιμηθούμε το παράδειγμά του.
Οφείλουμε να σταυρώσουμε τον παλαιό άνθρωπο με τα πάθη του και να υπομείνουμε κάθε δοκιμασία της ζωής καρτερικά. Οι οδύνες, οι ασθένειες, ο θάνατος οικείων προσώπων, η φτώχεια, η έλλειψη εργασίας, η αδικία, η αχαριστία, όλες οι δοκιμασίες αποτελούν ευκαιρίες για κάθε χριστιανό. Αν τις χρησιμοποιήσει σωστά, συσταυρώνεται με τον Χριστό. Την κατάσταση της έκπτωσης δε την επιθυμεί κανείς, διότι πέφτοντας, συμπαρασύρουμε τον κόσμο και γινόμαστε σκλάβοι του αντί να είμαστε κύριοι του. Η κατάσταση της ελευθερίας, στην οποία θα φτάσουμε, αντιστοιχεί στην κατάσταση της δόξας, της οποίας μπορούμε να κάνουμε κοινωνό και τον κόσμο.
Οφείλουμε ν’ απαρνηθούμε τον εγωκεντρισμό, την απιστία, την αδιαφορία για τον συνάνθρωπο ή την εκμετάλλευσή του, τη φιληδονία, την απληστία, τη φιλαργυρία, τη συκοφαντία, τη φιλοδοξία και τη ματαιοδοξία. Αυτός είναι ο τρόπος να επωφεληθούμε πνευματικά. Αν δεχτούμε και υπομείνουμε καρτερικά το καθετί που μας συμβαίνει ως επίσκεψη του Θεού και ως ευκαιρία για την πνευματική μας τελείωση, η αγιότητα μπορεί να απλωθεί από το σώμα Του σε όλα τα σώματα και σε όλο τον κόσμο. Ο ίδιος ο Χριστός δίδαξε ότι στενή η πύλη και τεθλιμμένη η οδός του Ευαγγελίου.
Οι χριστιανοί πιστεύουν πως κάνοντας το σημείο του σταυρού σε όλες τους τις πράξεις, σε κάθε επαφή τους με την φύση και τους ανθρώπους, έχουν συναντιλήπτορα το Άγιο Πνεύμα. Ωστόσο υπάρχει μια ιδιαίτερη σχέση ανάμεσα στο σταυρό και το Άγιο Πνεύμα, καθότι ο σταυρός είναι η ανθρώπινη προσπάθεια καθαρμού, ενώ το Άγιο Πνεύμα είναι η εξαγιάζουσα θεία δύναμη. Στην ορθόδοξη εκκλησία ο Χριστός δεν εξήλθε της δημιουργίας δια του σταυρού, αλλά την αποκατάστησε σε παράδεισο αρετής γι’ αυτούς που, από αγάπη σ’ Εκείνον, αποδέχονται το σταυρό Του. Ο σταυρός είναι η δύναμη του Χριστού που αν την προσλάβουμε, μπορεί να μας οδηγήσει στον παράδεισο. Γι’ αυτό το σκοπό ο Χριστός μένει μαζί μας έως της συντέλειας των αιώνων.
Ο σταυρός επαληθεύεται ως το μόνο μέσο διά του οποίου ο κόσμος περνά σε μια καινούργια μορφή ύπαρξης, όπου ο Θεός γίνεται ορατός ως ο ων τα πάντα εν πάσι. Είναι η μόνη οδός για να φτάσουμε στο πιο λαμπρό δείπνο, εκεί που αφθονεί η γνώση του Θείου Λόγου, εκεί που η δημιουργία τον καθιστά διάφανο σ’ όλη του την πληρότητα, και ερχόμαστε σε ευθύ διάλογο μαζί Του. Η επίτευξη όλων αυτών βέβαια θα γίνει αν αποδεχτούμε σαν δικό μας το σταυρό του Χριστού.
Αρμενοπούλου Κατερίνα
Διδάκτωρ Εικαστικών Τεχνών Πανεπιστημίου UNARTE
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου