Δίρφυς: Χιόνι στην αυλή

Είτε σχεδιάζεις τη μονοήμερη εκδρομή σου με σκοπό να περάσεις μερικές ευχάριστες ώρες στην αγκαλιά της ορεινής φύσης, είτε ονειρεύεσαι την ολική «απόδραση» περιπέτειας σε τοπία λευκά, το μεγαλύτερο βουνό της Εύβοιας, καθώς διαθέτει απ' όλα -χιόνια, έλατα, τρεχούμενα νερά και όμορφα χωριά-, θα σταθεί στο ύψος των προσδοκιών σου.


H Δίρφυς είναι το σημαντικότερο βουνό της Εύβοιας και η κορφή της Δέλφι, με τα 1.743 μέτρα ύψος, είναι η ψηλότερη. Ο χαρακτηριστικός ηφαιστειογενής κώνος στον οποίο απολήγει το ορεινό της ανάγλυφο, είναι ορατός από σχεδόν κάθε σημείο του νησιού, ακόμα και από τη Στερεά Ελλάδα.





Η τοποθεσία «Βρύση του Γιατρού».


Δεν είναι λίγοι, ιδιαίτερα οι παλιοί ορειβάτες, που χαριτολογώντας παρομοιάζουν τον ηφαιστειακό κώνο της Δίρφυος και την ψηλότερη κορφή της, με το «Φίτζι» το διάσημο γιαπωνέζικο βουνό. Στους αρχαίους χρόνους εδώ υπήρχε ιερό αφιερωμένο στη Δίρφυα Ηρα, καθώς σύμφωνα με τη μυθολογία εδώ έγινε ο γάμος της με τον Δία, δυστυχώς όμως δεν έχουν βρεθεί ίχνη του.


Στα δυτικά το βουνό σβήνει απαλά με αλλεπάλληλες πτυχώσεις που ελαχιστοποιούνται προς τα παράλια του Βόρειου Ευβοϊκού. Εντελώς διαφορετικό είναι το τοπίο στ' ανατολικά, όπου η Δίρφυς μαζί με το Ξεροβούνι (υψομ. 1.417) που είναι η φυσική συνέχεια της οροσειράς προς νότο, βουτούν απότομα στα βαθιά γαλάζια νερά του Αιγαίου σχηματίζοντας λόγω της άγριας γεωμορφολογίας της περιοχής, πολλές υπέροχες και δημοφιλείς το καλοκαίρι, παραλίες.


Η εθνική οδός, η διαπλάτυνση του δρόμου από Σχηματάρι προς Χαλκίδα, η νέα γέφυρα που συνδέει τη Χαλκίδα με τη Στερεά Ελλάδα, η βελτίωση του οδικού δικτύου της Εύβοιας έχουν βοηθήσει αρκετά ώστε περιοχές που μέχρι πριν από λίγα χρόνια γνώριζαν την απομόνωση, να ποζάρουν τώρα ως ιδανικοί κοντινοί στην Αττική προορισμοί, κομμένοι και ραμμένοι για τις αποδράσεις του Σαββατοκύριακου και όχι μόνο...





Ο χαρακτηριστικός βράχος κρέμεται πάνω από τις γειτονιές της Ανω Στενής.


Η πιο γνωστή ορεινή διαδρομή που μπορεί να πραγματοποιηθεί είναι αυτή που ξεκινά από τη Νέα Αρτάκη και οδηγεί στο πασίγνωστο χωριό Στενή, το οποίο βρίσκεται κτισμένο στις κατάφυτες πλαγιές της Δίρφυος, σε ύψος 500 μέτρων. Συνολικά από την Αθήνα δεν θα χρειαστείτε περισσότερο από 90 λεπτά για να βρεθείτε στην αγκαλιά της πιο όμορφης ορεινής φύσης.


Ο δρόμος είναι ασφαλτοστρωμένος και εκτός από λίγες στροφές δεν θα συναντήσετε κανένα άλλο πρόβλημα.


Το κεφαλοχώρι της Δίρφυος, που απλώνεται σε πλαγιά με άφθονη βλάστηση, απαρτίζεται από τρεις οικισμούς, την Ανω και Κάτω Στενή και τον σχεδόν έρημο πια οικισμό Πύργο ή Σκουντέρι. Η παρουσία ενός μικρού ποταμού που κυλά τα γάργαρα νερά του μέσα από αιωνόβιους πλατάνους συμπληρώνει αρμονικά τη φυσική παλέτα με χρώματα και ήχους.





Αν και σε σχετικά χαμηλό υψόμετρο, η Ανω Στενή «πνίγεται» στο χιόνι, συνήθως λόγω του τοπικού μικροκλίματος.


Η Ανω Στενή χτίστηκε στα τέλη του 18ου αιώνα από καταδιωγμένους κατοίκους του συνοικισμού Σκουντέρι -βρισκόταν χαμηλότερα- στην απόκρημνη θέση «Κλεισούρα» που αγκάλιαζαν από παντού τα βράχια και τα δάση της Δίρφυος. Σήμερα οι ντόπιοι ονομάζουν «Κλεισούρα» τον χαρακτηριστικό απότομο βράχο που δεσπόζει πάνω από το χωριό και κατά τους θρύλους ήταν το απάτητο λημέρι των Κλεφτών επί τουρκοκρατίας.


Για το υπέροχο φυσικό τοπίο που την περιβάλλει, η Στενή μαζεύει τα Σαββατοκύριακα αρκετό κόσμο από την Αθήνα, αλλά και από τις πόλεις της Εύβοιας. Ομως δεν είναι μόνο η φύση που συναρπάζει εδώ στην καρδιά του δεύτερου σε μέγεθος νησιού της χώρας, αλλά και τα μνημεία κυρίως τα θρησκευτικά που άφησαν πίσω τους οι παλιότεροι στο πέρασμα των αιώνων.





Ο κεντρικός δρόμος της Ανω Στενής έπειτα από έντονη χιονόπτωση.


Πηγαίνοντας από Κάτω Στενή προς το χωριό Λούτσα, στα δύο χιλιόμετρα θα προσεγγίσετε τον μικροσκοπικό ναό της Παναγιάς (Παλαιοπαναγιά) που είναι κτίσμα του 12ου αι. Οι σπουδαίες αγιογραφίες είχαν κλαπεί από το μνημείο στη δεκαετία του '70, βρέθηκαν στη Βασιλεία της Ελβετίας και πρόσφατα επαναπατρίστηκαν. Σήμερα εκτίθενται στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο Αθηνών.


Ακόμη να αναφέρουμε στο χωριό Βούνοι (1 χλμ. από Κάτω Στενή) τους ναούς των Αγ. Αποστόλων Πέτρου και Παύλου με θαυμάσιες αγιογραφίες του 17ου αι. Δυστυχώς σήμερα σώζεται μόνο μικρό τμήμα τους. Της ίδιας χρονολόγησης είναι επίσης ο πέτρινος ναός, αφιερωμένος στη Μεταμόρφωση του Σωτήρα.





Εδώ και πολλά χρόνια κοντά στη Βρύση του Γιατρού οι γυναίκες της Στενής πωλούν τοπικά προϊόντα στην αυτοσχέδια αγορά.


Βόλτα στη θάλασσα και στις πηγές


Στενή - Στρόπωνες:

Διασχίζετε την Ανω Στενή, περνάτε την κατάφυτη τοποθεσία «Βρύση γιατρού» που βρίσκεται 800 μέτρα έξω από το χωριό και αρχίζετε να στριφογυρνάτε τις πολλαπλές ανηφορικές κορδέλες ανάμεσα σε μεικτό δάσος καστανιάς και ελάτης. Στα 8 περίπου χιλιόμετρα σε χαρακτηριστικό διάσελο απολαμβάνετε την πανοραμική θέα.


Αριστερά υψώνεται ο κώνος της Δίρφυος χιονισμένος ως αργά την άνοιξη, ενώ δεξιά κυριαρχεί στο τοπίο η μακρόστενη αλπική σιλουέτα του Ξεροβουνίου. Με διαυγή ατμόσφαιρα, μέσα από δάση και ρεματιές, ξεπροβάλλει στο βάθος το καταλυτικό γαλάζιο του Αιγαίου.





Το χωριό Καμπιά.


Αυτό το σημείο, ακόμη κι αν δεν συναντήσετε χιονόπτωση, χρειάζεται προσοχή όλους τους χειμερινούς μήνες λόγω υψομέτρου, καθώς ο πάγος καιροφυλακτεί στα σκιερά σημεία. Μάλιστα εδώ το χιόνι πολλές φορές στοιβάζεται μέτρα ολόκληρα, με αποτέλεσμα το χωριό Στρόπωνες να μένει συχνά αποκλεισμένο για αρκετές μέρες τον χειμώνα.


Αν λοιπόν όλα πάνε κατ' ευχήν, ακολουθήστε τον ασφάλτινο δρόμο που κατρακυλά με συνεχόμενες στροφές προς τους Στρόπωνες όπου θα φτάσετε μετά από μια ιδιαίτερα συναρπαστική διαδρομή. Αν είστε λάτρεις της θάλασσας ακόμα και τον χειμώνα, από εδώ μπορείτε να κατηφορίσετε ως την πασίγνωστη πλέον, αλλά και εξαιρετικού φυσικού κάλλους παραλία της Χιλιαδούς.





Το ορειβατικό καταφύγιο της Δίρφυος βρίσκεται σε υψόμετρο 1.150 μ. κάτω από την κορυφή Δέλφι.


Στενή - Καμπιά:

Φτάνοντας στη Ανω Στενή ένας στενότερος ασφάλτινος δρόμος φεύγει δεξιά προς Καμπιά, σύμφωνα με την ταμπέλα. Δεν είναι πάνω από 3 χιλιόμετρα ως το χωριό που βρίσκεται σε υψόμετρο 560, κτισμένο στην κατάφορτη με έλατα ράχη του Μεγάλου Λόγγου, επάνω στο φαράγγι του Χάβου. Στην είσοδο του χωριού αφήνετε το όχημά σας και περπατάτε για 300 μέτρα ως τις πηγές της «Κρύας Βρύσης», όπου ένα από τα πιο εντυπωσιακά κεφαλάρια του νησιού κάνει αισθητή την παρουσία του με τη μεγάλη παροχή νερού χειμώνα, καλοκαίρι.


Ερχόμενοι από Ανω Στενή στο μέσον περίπου της διαδρομής θα δείτε δεξιά τον στενότερο ασφάλτινο δρόμο που θα σας φέρει στη θέση «Αγία Κυριακή» (3 χλμ. από Ανω Στενή) όπου δεσπόζει το ομώνυμο εκκλησάκι μέσα σε μια πανδαισία πρασίνου, τρεχούμενων νερών και μικρών καταρρακτών.





Η περιοχή της Στενής έχει πολλά πηγαία νερά και παντού συναντάς όμορφες πέτρινες κρήνες. Μάλιστα οι ντόπιοι λένε ότι είναι 43 τον αριθμό.


Πεζοπορία


Προς ορειβατικό καταφύγιο: Μία από τις πιο γνωστές πεζοπορικές διαδρομές που μπορούν να πραγματοποιηθούν από τη Στενή είναι αυτή προς το ορειβατικό καταφύγιο που βρίσκεται στη θέση Λειρί (υψόμ. 1.150 ) κάτω από την κορφή της Δίρφυος.


Η κλασική ανάβαση (4,5 χλμ.) επιχειρείται από την τοποθεσία «Βρύση Γιατρού» λίγο έξω από τον οικισμό, εκεί όπου βρίσκονται οι ψησταριές και το κτίριο του ΣΕΓΑΣ. Για την έναρξη του μονοπατιού και για άλλες χρήσιμες πληροφορίες, θα ενημερωθείτε από τις ξύλινες ταμπέλες πάνω στον κεντρικό δρόμο. Το μονοπάτι είναι έντονα ανηφορικό -η υψομετρική διαφορά που θα πρέπει να καλυφθεί είναι 800 μέτρα- και χάνεται στο πυκνό δάσος. Σε κάποια σημεία μάλιστα συμπορεύεται με εγκαταλειμμένους χωματόδρομους, επειδή όμως υπάρχει καλή σήμανση δύσκολα θα μπερδευτείτε. Ωστόσο καλό είναι να μην ξεκινήσετε το εγχείρημα αν δεν έχετε σχετική εμπειρία και κατάλληλο εξοπλισμό, ενώ σε καμιά περίπτωση δεν το τολμάτε αν η περιοχή πλήττεται από χιονόπτωση (πληροφορίες για το καταφύγιο Δίρφης στον ΕΟΣ Χαλκίδας 22210 25230).





Το μικρό κατάφυτο από πλατάνια ποτάμι διασχίζει τη Στενή και τους δύο οικισμούς της.


Φαράγγι Aγάλης: Από την Κάτω Στενή ακολουθώντας τον δρόμο με κατεύθυνση προς το χωριό Καθενοί, στα 3,5 χλμ. συναντάτε διασταύρωση. Στρίβετε δεξιά για το χωριό Λούτσα (3 χλμ.) και συνεχίζετε για Αγιο Αθανάσιο. Λίγο πριν από τον οικισμό, δρόμος δεξιά οδηγεί προς το φαράγγι της Αγάλης. Προσπερνάτε το γήπεδο του χωριού και πατάτε χώμα. Αν δεν έχει χιόνι ή λάσπη, μπορείτε να συνεχίσετε για 1 χλμ. ακόμη διασχίζοντας πυκνό πευκοδάσος. Υπάρχουν ταμπέλες που θα κατατοπίσουν σχετικά όσους θέλουν να περπατήσουν στον όμορφο αυτό τόπο. Καλύτερη εποχή είναι η άνοιξη όταν το ποταμάκι που διασχίζει το φαράγγι κατεβάζει αρκετό νερό. Ν' αναφέρουμε ότι το μονοπάτι από ένα σημείο και μετά καθώς συνεχίζει ως την κορυφή Δέλφι της Δίρφυος και μετά προς το ορειβατικό καταφύγιο δυσκολεύει αρκετά.


Περισσότερες πληροφορίες για όλα τα μονοπάτια της Δίρφυοςwww.hellaspath.gr


Για «σκληρές» περιπλανήσεις


Για τους κατόχους τετρακίνητων οχημάτων, κατάλληλων για σκληρές περιπλανήσεις σε χώμα, προτείνουμε τη διαδρομή Στενή - Καταφύγιο Δίρφυος - Αγία Ειρήνη - Γλυφάδα. Ωστόσο τον χειμώνα, το μεγαλύτερο μέρος της διαδρομής είναι αδιάβατο λόγω χιονιών και κατολισθήσεων. Αργά την άνοιξη όμως, οι συνθήκες είναι κάτι παραπάνω από ιδανικές για παιχνίδια με τη λάσπη και τις τελευταίες χιονούρες.


Επίσης βατή όμως μόνο το καλο-καίρι είναι η δασική διαδρομή με αρχή και τέλος το χωριό Καμπιά, η οποία διασχίζει το πανέμορφο δάσος του Μεγάλου Λόγγου (14 χλμ.). Οσοι επιθυμείτε σκληροτράχηλες διαδρομές και έχετε ανάλογη εμπειρία, φρόνιμο θα ήταν να προμηθευθείτε έναν καλό χάρτη της Δίρφυος σε κλίμακα 1:50000 συμβατό και με GPS που θα σας διευκολύνει αφάνταστα. Σε κάθε περίπτωση οφείλουμε να σας επισημάνουμε πως τον χειμώνα στην πλειονότητά τους οι δασικοί δρόμοι της περιοχής είναι αδιάβατοι ή και επικίνδυνοι.


Οπωσδήποτε θα πρέπει αναζητήσετε πληροφορίες από τους ντόπιους και τις τοπικές αρχές για τις συνθήκες που επικρατούν στο βουνό πριν επιχειρήσετε οποιαδήποτε διάσχιση σε χωματόδρομους.


Fast info


Νεολιθικός οικισμός

Το μικρό, αλλά εντυπωσιακό φαράγγι της Αγάλης με μήκος 4 χλμ. βρίσκεται στις δυτικές πλαγιές της Δίρφυος κοντά στο χωριό Αγιος Αθανάσιος. Σε μία από τις σπηλιές του έχουν εντοπιστεί υπολείμματα νεολιθικού οικισμού.


«Του Γιατρού η βρύση»

Στην έξοδο της Στενής, στον δρόμο προς Στρόπωνες δίπλα στο πλατανοσκέπαστο ποτάμι βρίσκεται η παλιά κρήνη με το τρεχούμενο νερό. Εδώ στην άκρη της ασφάλτου τα Σαββατοκύριακα οι γυναίκες των γύρω χωριών πουλάνε ντόπια παραδοσιακά προϊόντα όπως τσάι του βουνού, κάστανα, καρύδια, μέλι, θεραπευτικά βότανα.


Καμπιά, η νερομάνα

Από τα πλούσια νερά του χωριού Καμπιά ξεδιψούσε η αρχαία πόλη της Ερέτριας. Στην άκρη του οικισμού στον δρόμο προς Στενή σώζεται το τεχνητό λαξευμένο αυλάκι με το οποίο σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, μεταφερόταν το νερό στην πόλη.


Το μεταξοχώρι της Εύβοιας

Το χωριό Βούνοι (οι), ήταν παλιότερα γνωστό για την παραγωγή μεταξιού. Οι πρώτες οικοτεχνίες δημιουργήθηκαν στη βυζαντινή περίοδο όμως πραγματικό μεταξοχώρι έγινε κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας, όπου όλες σχεδόν οι οικογένειες ασχολούνταν με την παραγωγή του μεταξιού.


Διαμονή


Στη Στενή εδώ και πολλά χρόνια λειτουργούν δύο μικρά ξενοδοχεία Γ' κατηγορίας «Δίρφη» (22280-51.217, 45) και «Στενή» (22280-51221), παρέχοντας υπηρεσίες ανάλογες της κατηγορίας τους.


Οπωσδήποτε να αναφέρουμε τον εξαιρετικό ξενώνα «Μουσικό Πανδοχείο» (22280 51202 www.mousikopandoxeio.gr) που είναι μια πραγματικά ξεχωριστή πρόταση ποιοτικής διαμονής στην ορεινή Εύβοια. Στα συν είναι οι live μουσικές βραδιές που διοργανώνονται τα Σαββατοκύριακα.


Ο νεόδμητος ξενώνας «Βασιλική» (22280 51465 www.vasilikivillage.gr) που βρίσκεται στις παρυφές του χωριού μέσα στο δάσος διαθέτει υπέροχη θέα και 16 ανεξάρτητα και ευρύχωρα δωμάτια (δύο εκ των οποίων με υδρομασάζ).


Φαγητό


Η Στενή έχει γίνει διάσημη και για τις ψησταριές της. Θα δοκιμάσετε κοντοσούβλι, γουρουνόπουλο, αρνί στη σούβλα, χειροποίητο λουκάνικο με πορτοκάλι, κοκορέτσι αλλά και τυροπιτάρι (παραδοσιακή τυρόπιτα που φτιάχνεται στο τηγάνι).


Τις πιο γνωστές ταβέρνες (χωρίς να υστερούν οι υπόλοιπες) θα τις βρείτε θέση «Βρύση Γιατρού», ενώ εξίσου καλές ψησταριές λειτουργούν και στην Κάτω Στενή. Επιπλέον να αναφέρουμε την ταβέρνα - ψησταριά «Κισσός» (22280 51226) πάνω στον κεντρικό δρόμο της Ανω Στενής (απέναντι από το περίπτερο). Στην πλατεία της Ανω Στενής υπάρχουν οι ταβέρνες «Μουριά» (22280 51234) και «Βράχος» (22280 51546).


Επίσης, ξεχωρίζει η ταβέρνα «Ο Θανάσης των Ορέων» στο χωριό Βούνοι. Ο χώρος είναι μικρός αλλά ό,τι φάτε από τα χέρια του Θανάση είναι εξαιρετικό. Ενδεικτικά να αναφέρουμε το κότσι στη γάστρα που ψήνεται με ιδιαίτερο τρόπο σε αυτοσχέδιο φούρνο και τα ψητά από τη στόφα.


Στο χωριό Καμπιά λειτουργούν ταβερνάκια που σερβίρουν φρέσκια πέστροφα (ιχθυοτροφείου) ενώ στην Αγία Κυριακή Καμπιών υπάρχει η εξοχική ταβέρνα «ο Νερόμυλος» (6947844640).


Για καφέ και γλυκό αναζητήστε το καφέ «Οναρ» στη Στενή με καλαίσθητους χώρους, μουσικές επιλογές από jazz-blues και εξαιρετική θέα.


Κείμενο - φωτογραφίες: Θοδωρής Αθανασιάδης

www.viewsofgreece.gr






Έθνος