.jpeg)
Ένα από τα έθιμα που συναντάται στον Δήμο Διρφύων-Μεσσαπίων και σε πολλά χωριά της Εύβοιας για το καλό του χρόνου είναι και το αμίλητο νερό. Ψάχνοντας βρήκα ότι το έθιμο αυτό απαντάται σε πολλές περιοχές της χώρας αλλά δεν λαμβάνει χώρα την πρωτοχρονιά αλλά του Αϊ Γιάννη του Κλήδωνα, γιορτή του καλοκαιριού. Οι Σαρακατσάνοι έπαιρναν το «αμίλητο νερό» τα Χριστούγεννα, ενώ οι κάτοικοι των Φαράσων έκαναν παρόμοια τελετουργία κατά τα Φώτα και οι παλαιοί Αθηναίοι κατά την 1η Μαρτίου, οπότε εθιμικά και ευετηρικά καλωσόριζαν την άνοιξη. Την Πρωτομαγιά έπαιρναν «αμίλητο νερό» σε χωριά του νομού Πέλλας, ενώ της Αναλήψεως έπαιρναν θαλασσινό «αμίλητο νερό» στον Πολυχνίτο της Λέσβου. Σε ορισμένες περιοχές, «αμίλητο νερό» χρησιμοποιούσαν και στην τέλεση ορισμένων μαγικών καταδέσμων και επωδών, ενώ στη Μεσσηνία χρησιμοποιούσαν «αμίλητο νερό» για το πιάσιμο του προζυμιού και το ζύμωμα των ψωμιών του γάμου.
Η έρευνα βέβαια που έκανα έδειξε ότι μία από τις περιοχές όπου απαντάται αυτό το έθιμο την πρωτοχρονιά είναι η Σάμος και ειδικότερα στα "Σκουραίικα". Ας δούμε όμως αναλυτικά πως περιγράφεται το παρόν έθιμο στην σελίδα των "Σκουραίικων Σάμου:
"Με την αλλαγή του χρόνου το άτομο που ορίζονταν ότι θα κάνει το ποδαρικό( συνήθως μικρά παιδιά της ίδιας οικογένειας)έπαιρναν ένα κανάτι όμορφο και καθαρό και πήγαιναν να πάρουν το πρώτο νερό της χρονιάς, από τρεις βρύσες εξωτερικές που τις βλέπουν τα άστρα. Πίστευαν ότι με την αλλαγή του χρόνου οι μοίρες γύρναγαν τα σπιτικά των ανθρώπων και μοίραζαν τις τύχες,έπειτα οι μοίρες ξεκουράζονταν δίπλα στις βρύσες. Γιαυτό το λόγο οι άνθρωποι πηγαίνοντας να πάρουν το πρωτοχρονιάτικο νερό άφηναν δίπλα σε κάθε βρύση μια χούφτα ζάχαρη ή ένα γλύκισμα για να τις ευχαριστήσουν και να γλυκάνει η μοίρα αυτών.Έπειτα έπαιρναν το νερό μελετώντας το " καλημέρα βρυσούλα μου και καλή χρονιά να μου φέρεις σε εμένα και την οικογένειά μου. Όπως τρέχουν τα νερά σου έτσι να τρέχουν και οι χαρές και όλα τα καλά και να έρχονται και να φωλιάζουν στο σπιτικό μου."Έπειτα έπαιρναν μία στρογγυλή καθαρή λευκή πέτρα μαζί τους και γύρναγαν στο σπίτι αμίλητοι. Αν στον δρόμο ήταν και κανένα συγγενικό η φιλικό σπίτι, έριχναν λίγο από το αμίλητο νερό στο κατώφλι τους, άνοιγαν την πόρτα τους, πετούσαν μέσα μια πέτρα και έφευγαν αμίλητοι όπως ήρθαν. Τους έκαναν δηλαδή το ποδαρικό, ναναι η ζωή σαν το νερό της πηγής και η γεροσύνη τους σαν την πέτρα. Στο σπίτι τους έκαναν το ίδιο και τότε μοναχά μιλούσαν:
Κ α λ ή χ ρ ο ν ι ά!"
Με τον ίδιο τρόπο πρέπει να λάμβανε χώρα και στον Δήμο μας.
Πάντως εγώ θυμάμαι όταν ήμασταν μικρά,μας έδιναν μία κανάτα, την γεμίζαμε νερό από εξωτερική βρύση αν υπήρχε και και πριν μπούμε μέσα στο σπίτι χτυπάγαμε την πόρτα, μας άνοιγαν, μπαίναμε με το δεξί πόδι λέγαμε Καλή Χρονιά και ακολουθούσαν και άλλες ευχές.
"Με την αλλαγή του χρόνου το άτομο που ορίζονταν ότι θα κάνει το ποδαρικό( συνήθως μικρά παιδιά της ίδιας οικογένειας)έπαιρναν ένα κανάτι όμορφο και καθαρό και πήγαιναν να πάρουν το πρώτο νερό της χρονιάς, από τρεις βρύσες εξωτερικές που τις βλέπουν τα άστρα. Πίστευαν ότι με την αλλαγή του χρόνου οι μοίρες γύρναγαν τα σπιτικά των ανθρώπων και μοίραζαν τις τύχες,έπειτα οι μοίρες ξεκουράζονταν δίπλα στις βρύσες. Γιαυτό το λόγο οι άνθρωποι πηγαίνοντας να πάρουν το πρωτοχρονιάτικο νερό άφηναν δίπλα σε κάθε βρύση μια χούφτα ζάχαρη ή ένα γλύκισμα για να τις ευχαριστήσουν και να γλυκάνει η μοίρα αυτών.Έπειτα έπαιρναν το νερό μελετώντας το " καλημέρα βρυσούλα μου και καλή χρονιά να μου φέρεις σε εμένα και την οικογένειά μου. Όπως τρέχουν τα νερά σου έτσι να τρέχουν και οι χαρές και όλα τα καλά και να έρχονται και να φωλιάζουν στο σπιτικό μου."Έπειτα έπαιρναν μία στρογγυλή καθαρή λευκή πέτρα μαζί τους και γύρναγαν στο σπίτι αμίλητοι. Αν στον δρόμο ήταν και κανένα συγγενικό η φιλικό σπίτι, έριχναν λίγο από το αμίλητο νερό στο κατώφλι τους, άνοιγαν την πόρτα τους, πετούσαν μέσα μια πέτρα και έφευγαν αμίλητοι όπως ήρθαν. Τους έκαναν δηλαδή το ποδαρικό, ναναι η ζωή σαν το νερό της πηγής και η γεροσύνη τους σαν την πέτρα. Στο σπίτι τους έκαναν το ίδιο και τότε μοναχά μιλούσαν:
Κ α λ ή χ ρ ο ν ι ά!"
Με τον ίδιο τρόπο πρέπει να λάμβανε χώρα και στον Δήμο μας.
Πάντως εγώ θυμάμαι όταν ήμασταν μικρά,μας έδιναν μία κανάτα, την γεμίζαμε νερό από εξωτερική βρύση αν υπήρχε και και πριν μπούμε μέσα στο σπίτι χτυπάγαμε την πόρτα, μας άνοιγαν, μπαίναμε με το δεξί πόδι λέγαμε Καλή Χρονιά και ακολουθούσαν και άλλες ευχές.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου