Έθιμα Χριστουγέννων από το Βιβλίο: Τριάδα Ευβοίας, ο άνθρωπος, ο τόπος και η ιστορία του.

Έθιμα Χριστουγέννων
Η προσμονή για τη γιορτή άρχιζε από μέρες. Η Σαρακοστή με τη νηστεία της συγχρόνως με τη δουλειά, φέρνει σε όλους κάποια σωματική εξάντληση που συνοδεύεται από ψυχική ανάταση προετοιμάζοντας πνευματικά.

Ο νοικοκύρης κάθε σπιτιού, από τις πρώτες μέρες της Σαρακοστής, άρχιζε να κουβαλάει αγαθά στο σπίτι. Προηγούνταν η αγορά και το θρέψιμο του θρεφταριού με επιμέλεια, γιατί ο καλός νοικοκύρης λογαριάζονταν ανάλογα με το θρεφτάρι. Αν δεν υπήρχαν από δική τους σοδιά, αγοράζονταν και μήλα, πορτοκάλια, χρειαζούμενα για την χριστόπιτα και τα γλυκίσματα. Αποκορύφωμα της προετοιμασίας ήταν το χάλασμα(σφάξιμο) του θρεφταριού και το ψήσιμο της χριστόπιτας που ήταν στολισμένη(ξόμπλιασμα). Φαγητά των ημερών ήταν τα λουκάνικα, οι ματιές, οι μπούμπες ή μπαμπίτσες (χοιρινό έντερο γεμισμένο με πλιγούρι και ρύζι), πηχτές, πασπαλάδες, λίπος χοιρινό και κομμάτια κρέας για σούβλισμα (σουβλιμάδες).
Παρόλο που τα Χριστούγεννα βρίσκονται πολύ κοντά στον ερχομό του νέου έτους, δεν θεωρούνταν η πρώτη γιορτή της Χριστιανοσύνης, αλλά το Πάσχα. Με τέτοια συνείδηση εορτάζονταν και σε όλη την περιοχή της Μεσσαπίας.
Σκαλήμπιδες
Με αυτό το όνομα στην περιοχή εννοούνται οι Καλικάντζαροι.
Σκαλήμπος =Σκαλ+πους, δηλαδή σκαλόπους = κουτσοπόδης. Σύμφωνα με τις δοξασίες είχαν ένα πόδι γαϊδουρινό και ένα ανθρώπινο πιο κοντό. Είχαν μορφή ακαθόριστη, ανθρώπινο μαύρο μαλλιαρό σώμα και άλλοτε είχαν κέρατα και άλλοτε όχι. Το πρόσωπό τους ήταν μαύρο από τις καπνοδόχους. Κατ' αρχήν θεωρούνταν αγαθοποιά όντα και ότι επικοινωνούσαν αόρατα με τους ανθρώπους, αλλά μερικές φορές γίνονταν κακά.
Στους Σκαλήμπιδες απέδιδε η παράδοση της περιοχής τα δώρα της Πρωτοχρονιάς και όχι στον Αη-Βασίλη. Όμως, τα δώρα αυτά ποίκιλαν αν έπρεπε να νουθετηθούν τα παιδιά σε περίπτωση που δεν ήταν φρόνιμα, μη εργατικά ή επιμελή στα μαθήματά τους. Ακόμα, θεωρούνταν ότι βοηθούσαν τις ακαμάτρες νοικοκυρές στις δουλειές τους, πότιζαν τα ζωντανά όταν ξεχνούνταν απότιστα και άλλες δουλειές. Πολλές φορές για να δικαιολογηθούν οι παραλήψεις των νοικοκυραίων και οι απροσεξίες τους οι σκαλήμπιδες γίνονταν κακά πνεύματα που θέλανε να μαγαρίσουν τα σφαχτά ή έκαιγαν την βασιλόπιτα.
Πιστεύονταν ότι έρχονταν στη γη τη Σαρακοστή, έμπαιναν από τις καπνοδόχους στα σπίτια, στις στάνες και στους στάβλους. Έμεναν τις γιορτές και έφευγαν των Θεοφανείων υπό την απειλή του Σταυρού του ιερέα και τους εξορκισμούς του.

Σχόλια