Γιώργος Γεωργίου για τον εορτασμό των 175 χρόνων του 1ου Δημοτικού Σχολείου Ψαχνών. Απάντηση διευθυντή 1ου Δημοτικού Βασίλη Τόλη.
1. 1. Το 1ο Δημοτικό Σχολείο δεν λειτουργεί στη θέση που βρίσκεται 175 χρόνια αλλά 116 ! Το 1ο Δημοτικό Σχολείο σύμφωνα και με αναφορές στο βιβλίο μου «Σελίδες από την Ιστορία του Δήμου Ψαχνών» φέρεται ότι λειτούργησε το 1900 και όχι το 1841 όπως αναφέρεται στην Ανακοίνωση του Σχολείου. Μάλιστα στην ίδια σελίδα 26 του βιβλίου μου αναφέρω ότι «Το 1900 φέρεται έτος λειτουργίας του 1ου Δημοτικού σχολείου Ψαχνών που είναι ασύγκριτηςνεοκλασσικής αξίας και αρχιτεκτονικής. Η ιδια ημερομηνία ίδρυσης και κατασκευής αναφέρεται δεκαετίες τώρα μέχρι και σήμερα από τη Διεύθυνση του 1ου Δημοτικού Σχολείου στα επίσημα έγγραφα που διαβιβάζει προς την Δ/νση Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης της Νομαρχίας Ευβοίας για στατιστικούς λόγους» Συνεπώς, γίνεται σαφές ότι είναι διαφορετικό να λέμε πότε ο θεσμός του Δημοτικού Σχολείου λειτούργησε στα Ψαχνά (1841), ύστερα από την αναγνωριση του Δήμου Μεσσαπίων το 1837 και διαφορετικά πότε λειτούργησε το 1ο Δημοτικό Σχολείο στη θέση που βρίσκεται σήμερα και χτίστηκε, που ήταν το 1900 με έτος αποπεράτωσης το 1902!!! Πριν από το έτος αυτό στον ίδιο χώρο λειτουργούσε υποτυπωδώς σχολείο σε πλίνθινες, υποτυπώδεις κατασκευές κατά τις προφορικές μαρτυρίες, που έχουν διασωθεί. Υπήρξαν μαθητές τότε που ξαφνικά μέσα σε 2-3 χρόνια πέρασαν από τους πλίνθους και τις ξυλοσκεπές στο αρχοντικό του Συγγρού το 1902 ! Οι πρώτοι Δημοδιδάσκαλοι που διόριστηκαν από το 1841 και εντεύθεν κάλυπταν όλα τα Ψαχνά ακόμη και τα χωριά και δίδασκαν, όπου ήταν εφικτό, ακόμη και σε σπίτια, πάντως όχι στο 1ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ που δεν είχε καν κτιστεί ! Ένα επίσης άλλο Δημοτικό Σχολείο Θηλέων, σύμφωνα, πάλι με προφορικές μαρτυρίες, φέρεται ότι λειτουργούσε στην οικία Σπυρόπουλου (απέναντι από την Δημαρχία) από το 1900 μέχρι το 1919.Επιβεβαίωση της ανεγέρσεως λειτουργίας του 1ου Δημοτικού Σχολείου περί το 1900-2 δίνει και στο πρόσφατο άρθρο του για την αρχιτεκτονική του Σχολείου, ο αρχαιολόγος συμπολίτης μας Νίκος Καρατζάς.
2. 2. Θεωρώ ότι τέτοιου είδους επετειακοί εορτασμοί, που αφορούν πρωτίστως θεσμούς, όπως της εκπαίδευσης, θα πρέπει να πληρούν αυστηρές προδιαγραφές τεκμηρίωσης και πριν δημοσιοποιηθούν, θα πρέπει να ζητείται η γνώμη φορέων της πόλης και συμπολιτών με γνώση για να τεκμηριώνονται, πλήρως, όλες οι πτυχές τους. Η αποστολή φωτογραφιών από μόνη της και αρχειακού υλικού δεν αρκεί !
3. 3. To 1οΔημοτικό Σχολείο, για να είμαστε ακριβείς, είναι μεν ιστορικό, δεν είναι όμως ούτε το μοναδικό ούτε το καλύτερο, αφού την περίοδο 1895-1900 χτίστηκαν σε όλη την χώρα 358 Δημοτικά σχολεία εφάμιλλα ή ανώτερα αυτού. Η ανέγερση του 1ου Δημοτικού σχολείου το 1900 αποτελούσε μέρος ενός συνολικού σχεδίου για την προώθηση της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης στη χώρα. Το Σχολείο δεν κτίστηκε τυχαία στα Ψαχνά. Τα Ψαχνά, λόγω α) της καλπάζουσας ανάπτυξης τότε, β) της σημαντικής πληθυσμιακής δυναμικής αλλά και γ) της απόστασης από την Χαλκίδα (με βάση τα μεταφορικά μέσα της εποχής), πληρούσαν όλες τις προδιαγραφές. Με την ιστορία, δεν θα πρέπει να είμαστε υπερβολικοί, οφείλουμε να είμαστε ακριβείς !
4. 4. Φρονώ ότι για ένα τέτοιο εορτασμό των 116 χρόνων από την αδιάλειπτη λειτουργία του 1ουΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ στο χώρο που βρίσκεται σήμερα στο πανέμορφο αυτό κτίριο, δωρεάς του Ανδρέα Συγγρού, που εφάμιλλο στην εποχή του δεν υπήρχε στην πόλη μας, αλλά και στην περιοχή, θα ήταν σκόπιμο να προετοιμαστει ένα λεύκωμα με φωτογραφίες και ιστορικές, λαογραφικές αναφορές που χρήζουν τεκμηρίωσης. Θα πρότεινα ευγενώς, τη συγκρότηση μιας ομάδας συγγραφής, στην οποία με χαρά θα μπορούσα να συμμετάσχω. Στην ομάδα αυτή θα μπορούσαν ενδεικτικά να συμμετάσχουν ο Αρχαιολόγος συμπολίτης μας Νίκος Καρατζάς που με παρρησία, επιστημονική τεκμηρίωση και εθελοντισμό προσφέρει στην πόλη μας, ο Φιλόλογος συγγραφέας ΔημήτρηςΜπαρσάκης, οι συμπολίτες μας ΚωνσταντίνοςΤζαβάρας και Βασιλική Μπισμπικοπούλου, που έχουν εντρυφήσει στη λαογραφία της περιοχής,ένας εκπρόσωπος της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης και ένας από το 1ο ΔημοτικόΣχολείο. Το έργο αυτό θα είναι ιστορικο-λαογραφικό και θα πρέπει να πληρεί όλες τις προδιαγραφές τεκμηρίωσης.
5. 5. Οταν δυό δεκαετίες περίπου πριν, οργανώσαμε στο Δήμο μας, τον Ιούλιο του 1997 τον πανηγυρικό εορτασμό των 160 χρόνων του Δήμου, με πανελλήνια-πανευβοική ακτινοβολία στηριχτήκαμε στη συνδρομή των φορέων, το προετοιμάζαμε για μήνες, και είχε συγκροτηθεί και Επιτροπή Διοργάνωσης. Πρωτίστως όμως βασίστηκε στην πλήρη τεκμηρίωση των αδιάσειστων στοιχείων ίδρυσης του Δήμου μας (Βασιλικο Διάταγμα Οθωνα 16 Ιανουαρίου 1837 αρ. 2) καθώς και της μετέπειτα εξέλιξής του. Η περίπτωση του 1ου Δημοτικού Σχολείου είναι διαφορετική. Ο θεσμός λειτούργησε το 1841, πλην όμως το Σχολείο κτίστηκε το 1990 και αποπερατώθηκε και λειτούργησε το 1902 ! Δεν είναι τυχαίο που με προσωπική μου παρέμβαση στις 4 Ιουλίου του 1997 στον εορτασμό των 160 χρόνων του Δήμου, το επίσημο γεύμα στους προσκεκλημένους (Στρατιωτικούς, Πολιτικούς, Προσωπικότητες), δόθηκε ακριβώς στο περιαύλιο χώρο του 1ου Δημοτικού σχολείου και η εξέδρα με την ζωντανή ορχήστρα στήθηκε στην κεντρική είσοδο του Σχολείου. Εκεί ακούστηκαν μελωδικά τραγούδια από μαθητές του Λυκείου. Οργανώθηκε ακριβώς εκεί,για να θυμίζει ότι εκείνος ο χώρος αποτελούσε το κέντρο της πόλης για δεκαετίες. Τι αξέχαστη βραδιά, τι συγκίνηση !! Στο ίδιο προαύλιο του 1ου Δημοτικού Σχολείου έγιναν τα αποκαλυπτήρια το 1930 του Αδριάντα των Ηρώων με τον Αετό, σε μια φαντασμαγορική εορτή για τα 100 χρόνια της απελευθέρωσης της Εύβοιας, που ακολούθως μεταφέρθηκε στην Κεντρική πλατεία και πολύ σωστά επανεγκαταστάθηκε και πάλι στο 1ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ γιατί εκεί ανήκει ! Στη δεκαετία 1920-30 οι επιφανείς περιηγητές της Εύβοιας που ήταν προσωπικότητες της εποχής, με τον φωτογράφο Γεώργιο Βαρουφάκη φωτογραφίζονται με ντόπιους πάλι που; Μα ακριβώς, έξω από το 1ο Δημοτικό Σχολείο, γιατί εκεί ήταν τότε, αυτό που αποκαλούμε η πιάτσα του χωριού. Συμπέρασμα:Τίποτε δεν πρέπει να γίνεται τυχαία, αλλά όλα με σεβασμό στην ιστορία, και την οφειλόμενη τιμή στους προκατόχους μας !
Θεώρησα αναγκαία την παρέμβασή μου αυτή, λόγω της αυξημένης μου ευαισθησίας και αγάπης στη γενέτειρα πόλη των Ψαχνών και στο Σχολείο που έμαθα τα πρώτα μου γράμματα και χρωστώ απέραντη ευγνωμοσύνη στους ταπεινούς Δασκάλους, αληθινούς Λειτουργούς, που με θωράκισαν με την γνώση, το ήθος και την ανθρωπιά τους.
Παρακαλώ, η παρούσα παρέμβασή μου να εκληφθεί ως ευγενης συμβολή, απόρροια ειλικρινούς διάθεσης προσφοράς.
Τίθεμαι στη διάθεση του σχολείου και της Πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης του τόπου μας σε οτιδήποτε θα μπορούσα να φανώ χρήσιμος για τον επετειακό αυτό εορτασμό είτε των 175 χρόνων του θεσμού της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης στην πόλη μας είτε των 116 χρόνων από την ανέγερση και αδιάλειπτη λειτουργία του 1ου Δημοτικού Σχολείου !
Γιώργος Αντ. Γεωργίου
Αγαπητέ φίλε, Γιώργο.
Σχετικά με το άρθρο σου στην ηλεκτρονική εφημερίδα «Ψαχνιώτης» θα ήθελα να σου επισημάνω κατά σειρά τα εξής:
1. Όπως φαίνεται από έγγραφο της Γραμματείας ΕΔΕ, το Δημοτικό Σχολείο Ψαχνών (και μετέπειτα 1ο Δημοτικό Σχολείο Ψαχνών) λειτούργησε με την τοποθέτηση του Δημοδιδασκάλου Εμμανουήλ Ι. Κριεζή στις 2 Σεπτεμβρίου 1841. Στο σημερινό κτήριο μεταφέρθηκε μετά την κατασκευή του κτηρίου με δαπάνες Συγγρού το 1900-1902 πάλι ως Δημοτικό Σχολείο Ψαχνών. ΜΕΤΑ τη δημιουργία του 2ου Δημοτικού Σχολείου ονομάστηκε 1ο Δημοτικό Σχολείο. Στην ανακοίνωση δεν αναφέρεται πουθενά ότι «λειτουργεί στη σημερινή του θέση 175 χρόνια», αλλά ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ από το 1841. Δεν αναφέρεται η ανακοίνωση στο κτήριο αλλά στο σχολείο, στην τυπική μορφή εκπαίδευσης. Για ποιο λόγο να το ονομάσουμε 1ο Δημοτικό μόνο όταν μεταφέρθηκε στο σημερινό κτήριο; Πιθανόν να ταυτίζεις το κτήριο με την μεταγενέστερη μετονομασία.
2. Για το αν τηρούνται και πόσο οι αυστηρές προδιαγραφές τεκμηρίωσης που αναφέρεσαι, το πρόγραμμα πληροί τις προδιαγραφές της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Αυτό άλλωστε θα φανεί στις 14 Ιουνίου όταν μαθητές και εκπαιδευτικοί παρουσιάσουν τα αποτελέσματα της εργασίας τους, στην εκδήλωση στην οποία είσαι προσκεκλημένος.
3. Ο επετειακός εορτασμός που αναφέρεσαι, αφορά σε μαθητικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα, που αποφασίστηκε από τον Σύλλογο Διδασκόντων του Σχολείου.
4. Η ιστορικότητα αφορά στην ημερομηνία λειτουργίας του σχολείου.
5. Δεν οργανώνεται από το σχολείο πανηγυρική εκδήλωση, αλλά εκδηλώσεις σεβασμού στο θεσμό, στο χώρο και στους ανθρώπους που «πέρασαν» από το 1ο Δημοτικό.
Τελειώνοντας θα ήθελα να μου πεις τον τρόπο με τον οποίο θα μπορούσε η ομάδα μαθητών της Στ τάξης που εκπονεί το πρόγραμμα, να έρθει σε επαφή μαζί σου δια ζώσης, προκειμένου να σε ρωτήσουν για θέματα που αφορούν στις αναμνήσεις από τα μαθητικά σου χρόνια στο 1ο Δημοτικό Σχολείο, όπως έχουν ήδη κάνει και από άλλους επιφανείς Ψαχνιώτες. Το θεατρικό που έγραψαν τα ίδια τα παιδιά και συμπληρώνεται συνεχώς, είναι εμπνευσμένο από αυτές τις αναμνήσεις.
Με εκτίμηση,
Βασίλειος Ε. Τόλης
Δάσκαλος Med, υπ. Phd - Μουσειολόγος, Msc.
Αγαπητέ Βασίλη,
Σε ευχαριστω για τις διευκρινίσεις σου. Εχω ιδιαίτερη ευαισθησία, όπως γνωρίζεις, στην ιστορική τεκμηρίωση και θεωρώ υποχρέωσή μου αυτή να αποδίδεται πιστά.
Είμαι στη διάθεσή των μαθητών με χαρά γι αυτή τη συνέντευξη ενώ θα προετοιμάσω και κάποιο υλικό με τις αναμνήσεις μου, τις οποίες και ευχαρίστως θα καταθέσω.Για μένα αυτό το Σχολείο υπήρξε ο πρώτος σταθμός της ζωής μου, που του οφείλω πολλά !
Καλή δύναμη στο έργο σου, καλή πρόοδο στους μαθητές !
Δρ. Γιώργος Αντ. Γεωργίου
Στέλεχος Ευρωπαικού Οργανισμού στις Βρυξέλλες
Μέλος Πανελλήνιας Ενωσης Λογοτεχνών
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου