Είναι πολλές οι φορές που χρησιμοποιούμε τον όρο «πολιτισμός» τόσο στον γραπτό όσο και στον προφορικό μας λόγο.Στην πραγματικότητα όλοι μας γνωρίζουμε το περιεχόμενο της έννοιας έχοντας υπόψη τις βασικές εννοιολογικές προεκτάσεις της.Η λέξη «πολιτισμός»,(εκ του πόλις-πολίτης/Γαλλ. Civilisation/Αγγλ. Civilization),χρησιμοποιήθηκε κατά κόρον από τον νεοέλληνα διαφωτιστή Αδαμάντιο Κοραή τον 18ο αιώνα.Η χρήση της λέξης και της έννοιας «πολιτισμός» χρησιμοποιείται όταν θέλουμε να δείξουμε την σύνθεση μιας κοινωνίας (πολυπολιτισμική κοινωνία),την επιστημονική πρόοδο,την αναβάθμιση των θεσμών ,το επίπεδο διαβίωσης και κοινωνικής συμβίωσης καθώς και το σύνολο των ανθρωπίνων επιτευγμάτων.
Μεγάλη ωστόσο συζήτηση διατυπώθηκε κυρίως κατά την περίοδο του διαφωτισμού (τέλη 17ου και 18ου αιώνα), αλλά και μετέπειτα ,για την εννοιολογική συσχέτιση και διαφοροποίηση των όρων πολιτισμός και κουλτούρα (culture).Η εννοιολογική προσέγγιση της λέξης «κουλτούρα» ταυτίζεται με το επίπεδο της μόρφωσης και της παιδείας,τον τρόπο σκέψης μιας κοινωνίας (σε τοπικό ή εθνικό επίπεδο),τα ήθη,τις πνευματικές αξίες,τον τρόπο ζωής,την θρησκεία καθώς και την ενασχόληση με τις τέχνες (γλυπτική,ζωγραφική,μουσική κλπ).Ο βαθμός ανάπτυξης τους ωστόσο ταυτίζεται με την έννοια του πολιτισμού.Πολλά φιλοσοφικά ρεύματα και ιδεολογίες που αναπτύχθηκαν κατά την περίοδο της βιομηχανικής επανάστασης,(ο ρομαντισμός,η νεωτερικότητα,η ριζοσπαστική παράδοση,η συντηρητική παράδοση,κλπ), προσπάθησαν να εξηγήσουν αλλά και να διαχωρίσουν την υλική ανάπτυξη (πολιτισμός),από την πνευματική ανάπτυξη (κουλτούρα).Σήμερα οι δυο έννοιες σχεδόν ταυτίζονται,ενώ θεωρείται σκόπιμο να εξετάζονται οι αξίες και τα ήθη παράλληλα με την τεχνολογική και υλική πρόοδο.
Μια επίσης εννοιολογική σύγχυση επικρατεί ανάμεσα στις λέξεις «πολιτιστικός» και «πολιτισμός».Η διαφοροποίηση των δυο λέξεων είναι μικρή αλλά ουσιαστική.Ο «πολιτισμός» όπως είπαμε είναι ο βαθμός ανάπτυξης των υλικών και πνευματικών συνθηκών της κοινωνικής ζωής ενώ η έννοια της λέξης «πολιτιστικός» αναφέρεται σε αυτόν που υπηρετεί τον πολιτισμό ή τις εκδηλώσεις του (πχ πολιτιστικός σύλλογος).
Σε επόμενα άρθρα θα αναλύσουμε το αντικείμενο της εθνογραφίας ως πυλώνα της ανθρωπολογικής έρευνας,καθώς και την συμβολή του ελληνικού πολιτισμού στον εξωτερικό και εσωτερικό τουρισμό.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου