Ήθη και έθιμα της Μ. Παρασκευής στον Δήμο Διρφύων-Μεσσαπίων.



Η Μεγάλη Παρασκευή είναι μέρα απόλυτου πένθους για όλη την Χριστιανοσύνη, απόλυτης αργίας και νηστείας, η μέρα που γίνεται η κορύφωση του Θείου Δράματος. Από τις πρωινές ώρες, σε όλους τους ναούς, βρίσκεται ο Επιτάφιος ανθοστόλιστος, έτοιμος να δεχθεί το σεπτό Σώμα του Ιησού, ο οποίος έχει στολιστεί από κορίτσια ή από γυναίκες διαφόρων ηλικιών.

Σε πολλές τοπικές κοινότητες του Δήμου μας γυναίκες μετά την αποκαθήλωση μαζεύονται στις εκκλησιές και ψάλλουν το μοιρολόγι της Παναγιάς. Έθιμο το οποίο τείνει να εκλείψει βέβαια σιγά-σιγά. Το έθιμο αυτό λάμβανε χώρα και στην πόλη των Ψαχνών.

Το μοιρολόγι με διαφοροποιήσεις βέβαια ανάλογα την περιοχή λέει:

Σήμερον μαύρος ουρανός,
σήμερον μαύρη μέρα,
σήμερον εσταυρώσανε,
τον πάντων βασιλέα.
Σήμερον όλοι θλίβονται
και τα βουνά λυπούνται.
Σήμερον έβαλαν βουλήν
οι άνομοι Εβραίοι,
οι άνομοι και τα σκυλιά
οι τρισκαταραμένοι.

Σαν κλέφτη τον επιάσανε
και σαν φονιά τον πάνε
και στου Πιλάτου τις αυλές
εκεί τον τυραγνάνε.
Κι' η Παναγιά η δέσποινα
κ' οι άλλες οι γυναίκες
έπιασαν το στρατί στρατί,
στρατί το μονοπάτι.

Το μονοπάτι τς' έβγαλε
μεσ' στου ληστή την πόρτα.
Τηρά δεξιά, τηρά ζερβά,
κανέναν δεν γνωρίζει.
Τηρά και δεξιώτερα
βλέπει τον Άγιο Γιάννη
-Άγιε μου Γιάννη Πρόδρομε
και βαπτιστή του γυιού μου
μην είδες τον υιγιόκα μου
και σένα δάσκαλό σου;
-Δεν έχω γλώσσα να σου πω
γλώσσα να σου μιλήσω,
δεν έχω χεροπάλαμο,
για να σού τονε δείξω.

Βλέπεις εκείνον τον γυμνό,
τον παραπονεμένο,
οπού φορεί πουκάμισο
στο αίμα βουτημένο;
Οπούναι τα ματάκια του
ραμμένα με μετάξι,
κι οπού φορεί στην κεφαλή
αγκάθινο στεφάνι;
Εκείνος είναι ο γυιόκας σου
και μένα δάσκαλός μου.

Επίσης ακόμη ένα έθιμο που επικρατεί είναι ότι κατά την Μ. Παρασκευή όταν ξυπνούν τόσο οι μεγάλοι όσο και τα παιδιά βάζουν μία γουλιά ξύδι στα χείλη τους ως ανάμνηση του Χριστού, όπου όταν είπε διψάω πάνω στον σταυρό του έβρεξαν τα χείλη του με ξύδι και χολή.

Τέλος μέχρι το απόγευμα που αρχίζει η ακολουθία του Επιταφίου, οι καμπάνες κτυπούν πένθιμα.

Σχόλια