Οι αβέβαιοι καιροί απαιτούν ηθική ηγεσία. Εκατομμύρια πολίτες της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας αισθάνονται πως αυτό το σύστημα διακυβέρνησης όπου πρωταγωνιστεί ο ωμός λαϊκισμός, δεν τους ευνοεί. Υπάρχει διάχυτος θυμός σε κοινωνίες παραδοσιακά φτωχές, των οποίων οι κάτοικοι νιώθουν πως οι αποφάσεις που λαμβάνονται από τις κυβερνήσεις και τα στελέχη μεγάλων επιχειρήσεων δεν τους αφορούν στον καθημερινό τους αγώνα για επιβίωση.
Ο στυγνός λαϊκισμός δεν προσφέρει πραγματικές λύσεις, όπως άλλωστε έχει καταδειχτεί κατά καιρούς ιστορικά, καθώς φαίνεται να δημιουργεί φρούδες ελπίδες και αποδιοπομπαίους τράγους χωρίς όμως να και προτείνει κάτι ουσιαστικό. Παρόλα αυτά άλλωστε, είναι ξεκάθαρο ότι υπάρχουν πολλοί που θα εκμεταλλεύονταν με κυνικότητα τα αυθεντικά δράματα και τις ανθρώπινες δυσκολίες προς όφελός τους.
Η εποχή της αβεβαιότητας που διανύουμε ενισχύεται από την ανάληψη ευθύνης από ηγέτες με διαφορετικό προφίλ από εκείνο των προκατόχων τους, όχι μόνο στην Αμερική και την Ευρώπη, αλλά και όλες τις υπόλοιπες ηπείρους.
Την ίδια στιγμή, σε παγκόσμιο επίπεδο βλέπουμε να αυξάνεται η ξενοφοβία, να στενεύει η πολιτική ωριμότητα και να διαχέεται η τάση προς μια εσωτερική ατομικιστική ενδοσκόπηση. Βλέπουμε απόψεις που πριν από μόλις κάποιες δεκαετίες θεωρούνταν απαράδεκτες να κερδίζον ολοένα και περισσότερο έδαφος. Ο δημόσιος διάλογος είναι διάσπαρτος από άσχημη ρητορική, γεγονός που ενισχύεται από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Για κάποιους αυτός ο λαϊκισμός τόσο των πολιτών όσο και των ηγετών αποτελεί έκφραση αντίδρασης στις παγκόσμιες ελίτ και αναγκαιότητα ολόκληρο το σύστημα διεθνούς διακυβέρνησης που εγκαθιδρύθηκε από το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και πέρα να επανεξετασθεί και να αναθεωρηθεί. Βέβαια, οι αξίες πάνω στις οποίες θεμελιώθηκαν οι διεθνείς οργανισμοί εξακολουθούν να είναι πιο επίκαιρες από ποτέ. Η πρόκληση λοιπόν έγκειται στο να τις ενισχύσουμε και όχι απλά να τις διατηρήσουμε.
Ταυτόχρονα όμως θα πρέπει να αλλάξουμε το διεθνές σύστημα διακυβέρνησης ώστε αυτό να καταστεί πιο ελαστικό, ανθεκτικό, αντιπροσωπευτικό και προσαρμόσιμο στις νέες γεωπολιτικές πραγματικότητες και πολύπλοκες προκλήσεις με μακροπρόθεσμη επίδραση, όπως η κλιματική αλλαγή, η μαζική μετανάστευση και η αυξανόμενη κοινωνική ανισότητα. Για να μετατραπεί αυτό το κύμα αρνητισμού και μηδενισμού σε δημιουργική πρόοδο, θα πρέπει οι ηγέτες σε κάθε κλάδο να διατηρήσουν μια σθεναρή στάση και να επαναβεβαιώσουν τις βασικές, κοινές για όλους αξίες της αξιοπρέπειας και της βελτίωσης.
Υπάρχει μεγάλη ανάγκη βιωσιμότητας για τις επιχειρήσεις και επιβίωσης για τους ανθρώπους. Κάτι που στην Ελλάδα το γνωρίζουμε και το βιώνουμε εδώ και σχεδόν μία δεκαετία λόγω της οικονομικής κρίσης και εξαθλίωσης από λαϊκιστικά και ελιτιστικά μέτρα, αλλού στον κόσμο το νιώθουν ως έκβαση φυσικής καταστροφής ή εγκατεστημένης φτώχειας που οφείλεται στη διαρκή έλλειψη φυσικών πόρων.
Είναι πάντως ενθαρρυντικό το ότι υπάρχουν αρκετοί ηγέτες, οργανισμοί και πολίτες που είναι αποφασισμένοι να δράσουν σε ενότητα για τη διατήρηση ενός βιώσιμου μέλλοντος για τους ανθρώπους και τον πλανήτη. Από αυτή τη σκοπιά είμαστε τυχεροί που υπάρχουν ακόμα ηγέτες που βρίσκονται σε θέση να δουλέψουν και να εμπνεύσουν για μια νέα εποχή αναζήτησης της ανάπτυξης, του τερματισμού της φτώχειας, δίχως να αποκλείει κανέναν, με παράλληλο τον αναγκαίο πια σεβασμό στο περιβάλλον, για ένα διεθνώς συνεργαζόμενο σύστημα. Τέτοιοι ηγέτες θα μπορούσαν να έχουν αυτή τη σωστή νοοτροπία και άποψη - ένα ισχυρό αντίδοτο στο διαβρωτικό ελιτίστικο περιβάλλον.
Μόνο με μια ολιστική προσέγγιση μπορούμε να ξεπεράσουμε τη δυσαρέσκεια που η διακυβέρνηση των λίγων εκλεκτών και λαϊκιστών έχει προκαλέσει και να προχωρήσει η βελτίωση της ζωής εκατομμυρίων πολιτών στον κόσμο. Αυτή οφείλει να είναι μία προσέγγιση από κάτω προς τα πάνω, στην οποία οι ηγέτες και οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής να επιδείξουν ταπεινότητα και να ακούσουν τις εμπειρίες και τις φωνές ανθρώπων που βιώνουν τα προβλήματα της κλιματικής αλλαγής, της φτώχειας, της βίας, της κοινωνικής ανισότητας και της αδικίας. Δεν απομένει καιρός για αφελή αισιοδοξία. Οι προκλήσεις είναι άκαμπτες και οι φωνές της εχθρότητας τραχιές.
* Ο κ. Γ. Κατοστάρης είναι Πρόεδρος του Συνδέσμου Νέων Επιχειρηματιών Ελλάδας, CEO της GK Venture Management
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου