Πόσο παράξενη μοιάζει η εικόνα του Σωκράτη να γυμνάζεται σε προχωρημένη ηλικία, για να ρίξει την κοιλιά του, που είχε ξεπεράσει το κανονικό μέγεθος;Μάθαιναν από παιδιά να πλένονται και να κολυμπούν στη θάλασσα και στα ποτάμια.
Οι γυναίκες δεν πλένονταν σε δημόσιους χώρους, παρά μόνο κατά την διάρκεια θρησκευτικών γιορτών, όπως τα Ελευσίνια μυστήρια, στο Φάληρο.Τα λουτρά είναι γνωστά στον ελλαδικό χώρο από την προϊστορική περίοδο και στους ιστορικούς χρόνους τα συναντάμε μόνο σε ανάκτορα και κατοικίες Το λουτρό ήταν ένα σεμνό δωμάτιο με πολλά αγγεία και ένα καζάνι για το νερό.Οι επισκέπτες αλείφονταν στο σώμα με ελαιόλαδο, αναμεμιγμένο με αρωματικές ουσίες Ακριβώς όπως έκαναν και οι αθλητές των αγώνων. Έπειτα έξυναν το σώμα με την στλεγγίδα και ξεπλένονταν με νερό.Σιδερένια Στλεγγίδα του 4ου Αιώνα π.Χ.
Κατά τον 6ο αιώνα π.χ υπήρχαν στην Αθήνα μνημειώδεις κρήνες, όπου έρχονταν οι γυναίκες να γεμίσουν τις στάμνες τους, αλλά και να κάνουν το ντους τους, καθώς ήταν ψηλά οι κρουνοί τους.Από τον 5ο αιώνα π. Χ όσοι ζουν στις πόλεις, μπορούν να πλένονται στα δημόσια λουτρά που διαθέτουν ζεστό νερό και πιθανόν ατμόλουτρα. Οι αίθουσες των λουτρών ήταν περίκεντρες και είχαν ολόγυρα, κάθετα στους τοίχους, περισσότερους χαμηλούς λουτήρες.Η ατομική καθαριότητα γίνεται με νερό που χύνουν οι λουτροχόοι, τα νεαρά αγόρια, που εργάζονται εκεί. Υπάρχει αίθουσα για την αποκλειστική χρήση μόνο των γυναικών, όπου σύχναζαν όμως μόνο οι εταίρες, οι φτωχές Αθηναίες, και οι δούλες.
Ρωμαϊκά ΛουτράΣτον 4ο αιώνα γνώριζαν το ατομικό λουτρό ξεκούρασης και καθαριότητος. Δημόσια λουτρά με παροχή ζεστού νερού σε θερμαινόμενο χώρο, εμφανίζονται στους κλασικούς χρόνους. Αργότερα, εξελίσσονται στις μεγάλες λουτρικές εγκαταστάσεις των ρωμαϊκών χρόνων.Στους Αθηναίους άρεσε να πλένονται το βράδυ πριν το δείπνο. Έπλεναν τα χέρια τους σε νιπτήρες με ψηλό στήριγμα και τα πόδια τους σε μεταλλικές λεκάνες, ρηχές, που κατέληγαν σε τρία πόδια με νύχια λιονταριού. Έριχναν άραγε νερό στο πρόσωπο τους τα πρωινά; Έπλεναν τα δόντια τους; Είναι πιθανόν, αλλά δεν υπάρχουν σχετικές μαρτυρίες. Το ξέπλυμα του στόματος θα ήταν επιθυμητό γιατί υπήρχε η συνήθεια να χρησιμοποιούν το στόμα τους σαν πορτοφόλι για τα νομίσματά τους.Τρία ήταν τα αντικείμενα, που διέθεταν στην κλασσική εποχή για τη σωματική υγιεινή τους. Η στλεγγίδα, ο αρύβαλλος και ο σπόγγος Ο αρύβαλλος, που σταδιακά αντικαταστάθηκε από την λήκυθο, περιείχε αρωματικό ελαιόλαδο με το οποίο έκαναν πολλές επαλείψεις. Κατά το πλύσιμο, βρέχονταν με άφθονο νερό και τρίβονταν με φυσικό σφουγγάρι.
Δεν υπήρχε σαπούνι και γι αυτό καμιά φορά χρησιμοποιούσαν σκόνη από άργιλο ή ποτάσα, παρασκευασμένη από στάχτη ξύλων και οι οποίες σύμφωνα με τον Αριστοφάνη, ερέθιζαν τα μάτια. Στον 3ο αι. π. Χ φαίνεται πως έφτιαχναν μια πάστα, σαν κρέμα για να πλένουν τα χέρια.Για τη φροντίδα του σώματος έτρεφαν μεγάλη εκτίμηση στο βρόχινο νερό από τις στέρνες, για το οποίο ο Ιπποκράτης, στην πραγματεία του, περί υδάτων και τόπων, υποστηρίζει πως έχει απολυμαντικές ιδιότητες.Η φροντίδα για ατομική καθαριότητα δεν ίσχυε για όλες τις κοινωνικές τάξεις και δεν ίσχυε ιδιαίτερα για όσους διέμεναν στην επαρχία, αλλά η παρουσία λουτήρα σε σπίτια της Ολύνθου και της Θάσου φανερώνει ότι ακόμη και στις απόκεντρες πόλεις, δεν παραμελούσαν την ατομική τους περιποίηση.
Οι γυναίκες πλένονταν στο σπίτι, βρέχοντας με νερό το σώμα τους ενώ κάθονταν διπλωμένες με λυγισμένα πόδια, σε ξαπλωτούς λουτήρες, σ' ένα δωμάτιο του γυναικωνίτη, ή μέσα σε μια γούρνα ή στο λουτρό.Το δωμάτιο του λουτρού έχει συνήθως ένα λουτήρα και έναν ασκό για τους καθαρμούς. Εδώ ακουμπούν και τα αναγκαία για τον καλλωπισμό αντικείμενα: σφουγγάρια, στλεγγίδες, καθρέπτες, ξυράφια, αγγεία με αρώματα, αρύβαλλους, αλάβαστρα, ληκύθους.Η συχνή φοίτηση στα βαλανεία, τα λουτρά δηλ. εκτός από εκείνα που ήταν προσαρμοσμένα στα γυμνάσια, θεωρείται τρυφηλότητα στην Αρχαία Αθήνα του 4ου αιώνα π.χ.
Οι Αθηναίοι κάθε απόγευμα, πριν το γεύμα, περνούσαν από τους χώρους των γυμνασίων, για να συζητήσουν, να φιλοσοφήσουν και να περιποιηθούν το σώμα τους, ενώ ταυτόχρονα απολάμβαναν τη ζεστασιά, ιδιαίτερα τον χειμώνα.Στην κλασική Ελλάδα, της δημοκρατίας, της ευημερίας, του ωραίου, του λαμπρού, ταυτόχρονα με τις πνευματικές αναζητήσεις, φρόντιζαν με την ίδια ευλάβεια και το σώμα τους.
ΠΗΓΗ
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου