Η ιερότητα της συκιάς


 Στην Αρχαία Ελλάδα η συκιά αποτελούσε δέντρο ιερό είναι η συκέη ή συκή των αρχαίων.Το δέντρο ήταν γνωστό από τους προϊστορικούς χρόνους.Συγκεκριμένα στον προϊστορικό οικισμό Πολιόχνη, στο νησί της Λήμνου, έχουν βρεθεί απανθρακωμένα σύκα.

Ο Όμηρος κάνοντας αναφορά για τον Οδυσσέα λέει ότι για να πιστέψει ο πατέρας του ο Λαέρτης ότι αυτός πράγματι ήταν ο γιός του, του θύμισε ότι έλαβε από αυτόν ‘τεσσαράκοντα συκάς

Οι ιστορικοί λένε πως ο πρώτος που δίδαξε την καλλιέργεια του δέντρου ήταν ο Αρχίλοχος (700 π. Χ.) στην Πάρο.Ο Πλίνιος αναφέρει 29 είδη σύκων. Το όνομα της προέρχεται από τον Τιτάνα Συκέα, που η μητέρα του Γη μεταμόρφωσε σε δέντρο για να τον γλιτώσει από την οργή του Δία. Η πρώτη συκιά φύτρωσε στην Αθήνα με διαταγή της Δήμητρας, θεάς της γεωργίας.

 Οι Αθηναίοι ασχολήθηκαν με την καλλιέργεια του δέντρου και τα σύκα Αττικής πωλούντο στην Ασία, γιατί όπως λένε οι Πέρσες τα προτιμούσαν εξ αιτίας της εξαιρετικής τους ποιότητας και αυτός ήταν ο λόγος που ο Ξέρξης έκανε την εκστρατεία του κατά της Ελλάδος. Για να κατακτήσει τους συκεώνες της Αττικής.

 Οι αρχαίοι Έλληνες έδειχναν μεγάλη αδυναμία στα φρέσκα αλλά και στα ξηρά σύκα τα οποία κατανάλωναν ως γλύκισμα, εκλεκτό μάλιστα, μετά από το φαγητό μαζί με διάφορους ξηρούς καρπούς. Για αιώνες οι Έλληνες συνήθιζαν κυρίως στα νησιά του Αιγαίου, στα Ιόνια, στην Κρήτη και στην Πελοπόννησο να αποξηραίνουν τα σύκα και να τα τρώνε ως γλύκισμα το χειμώνα. Τα ξηρά σύκα συχνά γεμίζονται με ξηρούς καρπούς ή βράζονται με ξηρούς καρπούς μέσα σε ένα ελαφρύ σιρόπι μελιού.

Από πολύ νωρίς οι αρχαίοι Έλληνες εξέφρασαν την προτίμηση τους σε κάποια ήδη σύκων που φύονται σε διάφορα μέρη της Ελλάδας εκτός από την Αττική. Μάλιστα σε πολλές περιπτώσεις τα συγκρίνουν με τα της εξαιρετικής ποιότητας Αττικά σύκα. Για παράδειγμα φημισμένα ήταν και τα ροδίτικα σύκα,τα «βασιλικά» σύκα καλλιεργούνται ακόμη και σήμερα στο Μαρκόπουλο της Αττικής .

Στα αρχαία ελληνικά κείμενα αναφέρονται διάφορα είδη σύκων, όπως τα «δρακόντεια» τα «γεναία», τα «βαιά», τα «μελανόφαια», τα «ερινά»(καρποί άγριας συκιάς).

Πάντως, για ένα τόσο διαλεχτό φρούτο δικαιολογείται η πληθώρα των στίχων, που αφιέρωσε ο Αριστοφάνης: 

 «Ουδέν γαρ όντως γλυκύτερον των ισχάδων, αλλ’ ουδέ το μέλι γλυκύτερον των ισχάδων».

 Το σύκο να τ’ αδράχνωΠου φούσκωσε πάνω στο δέντρο να το τρώγω χωρίς να το δαγκώνω (ΕΙΡΗΝΗ)  

 Και τα σύκα τα νωπά Μύρτα, μενεξέδες πλαί

 Τις τσαπέλες με τα σύκα Στο πηγάδι το κρασί, 

Το γλυκό που δεν χτυπά Και τις θρούμπες τις ελιές

Ο Επιγένης (κωμικός ποιητής της μέσης αττικής κωμωδίας, γύρω στο 380 π.Χ) μιλάει για τα «χελιδώνια σύκα» 

Το φυτό υπήρχε ήδη από τα προϊστορικά χρόνια στην Ευρώπη. Συγκεκριμένα στον προϊστορικό οικισμό Πολιόχνη στο νησί της Λήμνου, έχουν βρεθεί απανθρακωμένα σύκα. Στον ελλαδικό χώρο καλλιεργείται πριν από την Ομηρική εποχή. Στην αρχαιότητα ήταν ευρέως γνωστή και φημισμένη για την ποιότητά της η ποικιλία «Βασιλική», η οποία καλλιεργούνταν κυρίως στην Αττική.


Ο ιστορικός Ηρόδοτος αναφέρει ότι βασικός λόγος της εκστρατείας του βασιλιά της Περσίας Ξέρξη ήταν η κατάκτηση της Αττικής, ώστε να έχει την δυνατότητα να τρώει όχι μόνο αποξηραμένα αλλά και νωπά σύκα. Η συκιά στην αρχαία Ελλάδα σύμβολο της γονιμότητας.


Διαβάστε την συνέχεια 




Σχόλια