203 χρόνια από την ιστορική και νικηφόρα Μάχη των Βρυσακίων. Του Νικολάου Καρατζά

 Επανάληψις, μήτηρ πάσης μαθήσεως..

~15 Ιουλίου 1821~

Μια χρονολογία σταθμός για την περιοχή των Ψαχνών αλλά και όλης της Εύβοιας.

203 χρόνια από την ιστορική και νικηφόρα Μάχη των Βρυσακίων.

Δύο αιώνες έχουν περάσει από την σημαντικότερη μάχη που διεξήχθη στον κάμπο της Μεσσαπίας και της Εύβοιας - τη μάχη των Βρυσακίων.

Η μάχη των Βρυσακίων δικαίως συγκαταλέγεται ως μια από τις σημαντικότερες μάχες που διεξήχθησαν κατά την περίοδο της επανάστασης του 1821. Όπως αναφέρει ο Ι. Μαυρομάτης, «ο μέγας καπετάνιος Αγγελής Γοβιός μαζί με τα παλικάρια του σήκωσαν την ιεράν σημαίαν της ελευθερίας εντός της νήσου, κατά των  Οθωμανών, μη αποδεχόμενοι πλέον την εξουσία αυτών». Ο Αγγελής μαζί με τα πρωτοπαλίκαρά του, τον Κριεζώτη, τον Αναγνώστη, τον Κώτσο κ.ά  σήκωσαν το λάβαρο της επανάστασης στην κεντρική Εύβοια απέναντι στις Οθωμανικές δυνάμεις, στον Ομέρ Βρυώνη και στους λοιπούς πασάδες της νήσου. Ανέπτυξαν πατριωτική δράση σε κάθε ευκαιρία και στόχος τους ήταν να αναπτύξουν την εθνική συνείδηση των Ελλήνων και να εξυψώσουν το εθνικό τους φρόνιμα. Η ανδρεία και η γενναιότητα χαρακτήριζε την δράση και τις προσπάθειες των παλικαριών. Η πίστη τους στο Θεό και στην πατρίδα, αλλά και η αγάπη για τα ιερά χώματα που πατούσαν, αποτέλεσαν τις βασικότερες αιτίες, ώστε να μην σκεφτούν στιγμή να κάνουν πίσω στις μεγάλες δυνάμεις των Οθωμανών πασάδων. Στην ιερή προσπάθειά τους, βοήθησε και από θαλάσσης ο Ναύαρχος Κριεζής, έπειτα της αιτήσεως του Δημήτριου Καρύδα, ο οποίος βομβάρδισε τις θέσεις του Ομέρ Βρυώνη από τα στενά της Χαλκίδος. 

Η μάχη διήρκησε για επτά ή οκτώ ώρες με ακατάπαυστα πυρά εκατέρωθεν. Πραγματοποιήθηκε «μεγάλη θραύσις εις των εχθρών και οπισθοχωρεί κατασυντριμμένος ο Ομερβρυώνης» αναφέρει ο Ι. Μαυρομάτης.     

Ο Βρυώνης, άφησε το πεδίο της μάχης κακήν κακώς και μετέβηκε στη Χαλκίδα, αφήνοντας εκατόν σαράντα νεκρούς, μεταξύ αυτών τον Άραβα και τον αρχηγό των αρβανιτάδων Τελχά. Το γόητρο του πασά ήταν αυτό που χτυπήθηκε περισσότερο, παρά οι δυνάμεις του. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να οργιστεί τόσο πολύ ο πασάς με τους Μπέηδες της Χαλκίδας, οι οποίοι φοβούμενοι τον θυμό του, κλείστηκαν στο Φρούριο της Χαλκίδας.