Κάλαντα Χριστουγέννων από Βόρειο και Νότιο Εύβοια

 ΤΑ ΚΑΛΑΝΤΑ

Κι ενώ οι μεγάλοι παρασκεύαζαν τα διάφορα φαγητά, από το χοιρινό, οι μικροί ξεχύνονταν στους δρόμους πριν ακόμη ξημερώσει, για να φέρουν στα σπίτια το μήνυμα του μεγάλου γιορτασμού. Χτυπούσαν με ραβδιά τις πόρτες ρυθμικά και τραγουδούσαν τα κάλαντα. Τα παιδιά ήταν παντού καλοδεχούμενα. Τα κάλαντα είναι κύρια ευχετικά και περιέχουν επαίνους για τον νοικοκύρη, την νοικοκυρά και τα άλλα μέλη της οικογένειας. Παραθέτουμε ευχετικά κάλαντα από την Βόρεια Εύβοια και την Κάρυστο.

ΣΤΟΝ ΑΦΕΝΤΗ Σ αυτά τα σπίτια τα ψηλά, τα μαρμαροστρωμένα, μα δω ‘ναι χύση το φλωρί, μα δω ‘ναι χύση τ’ άσπρα. Αφέντη μ’ αφεντάκι μου, πέντε βολές αφέντη, πέντε βολές αφέντηζες και πάλι αφέντης είσαι. Αφέντη όντας βουλήθηκες να πας καλό ταξίδι, Χίλιοι κρατούν το ράσο σου, Χίλιοι το ρητινό σου, Κι’ άλλοι χίλιοι παρακαλούν, αφέντη καβαλλίκα Κι αφέντης κοβαλίκεψε στη μέση στο φουσάτο. (Από την Σκεπαστή Δ. Σέττα - Κάλαντα από την Βόρεια Εύβοια

ΑΕΜ: Τόμος 1ος.σ 113)

ΚΑΛΑΝΤΑ ΚΑΨΑΛΩΝ ΚΑΡΥΣΤΙΑΣ

Χριστούγεννα πρωτούγεννα πρώτη γιορτή του Χρόνου για βγείτε, δείτε, μάθετε που ο Χριστός γεννιέται γεννιέται κι’ αναθρέφεται με μέλι και με γάλα το μέλι τρων οι άρχοντες το γάλα οι αφεντάδες και το μελισσοχόρταρο το τρώνε οι κυράδες. Ανοίχτε τα σεντούκια σας τα κατακλειδωμένα και δώστε μας τον κόπο μας απ’ το χρυσό πουγγί σας. Αν είστε από τους πλούσιους φλουριά μη τα λυπάστε, αν είστε από τους δεύτερους τάλλαρα και δραχμίτσες κι’ αν είστε απ’ τους πεντάφτωχους ένα ζευγάρι κότες και σας καληνυχτίζουμε πέστε να κοιμηθείτε ολίγον ύπνον πάρετε και ευθύς να σηκωθείτε στην εκκλησιά να τρέξετε μ’ όλη την προθυμία και του Χριστού ν’ ακούσετε την Θεία λειτουργία. Και του Χρόνου και εις έτη πολλά. (Χ. Μητραπέτρου Ιστορικά και Λαογραφικά της Καρυστίας -1990- σελ 129- 130). Όταν τα παιδιά που έλεγαν τα κάλαντα δεν έμεναν ευχαριστημένα από το νοικοκύρη, ή όταν δεν τους άνοιγαν την πόρτα, τα λόγια ήταν σκωπτικά: Αφέντη μου, στην κάπα σου χίλιες χιλιάδες μέρες, άλλες γεννούν, άλλες κλωσούν, άλλες αυγά μαζώνουν...”.