Χαρακτηριστικό στοιχείο όλων των χωριών είναι το ότι περιβάλλονται από εξωκκλήσια, μικρούς ναούς, κτισμένους έξω από την περίμετρο που περιβάλλει τον οικισμό του χωριού. Τα εξωκκλήσια είναι μικρά σε όγκο και εμβαδόν. Το εξωτερικό τους είναι κτισμένο κυρίως με πέτρα και λάσπη από χώμα – στα αρχαιότερα – ή ασβέστη και άμμο. Τα νεότερα χτίζονται με τσιμέντο. Ο τοίχος των παλαιών λιθόκτιστων έχει πάχος από 60 έως 80 εκατοστά.
Είναι στραμμένα πάντοτε προς την ανατολή, δηλαδή το Ιερό τους βρίσκεται ανατολικά του κυρίως ναού – όπως άλλωστε συμβαίνει και με όλους τους ιερούς ναούς των ορθοδόξων εκκλησιών. Τα εξωκκλήσια αποτελούνται από το Ναό και το Ιερό-Άγιο Βήμα (προεξοχή κατά κανόνα ημικύκλια). Διαχωρίζονται μεταξύ τους με τοίχο, μπαγλαντά ή ξύλο, ακόμη και μάρμαρο. Το διαχωριστικό αυτό λέγεται Τέμπλον. Το Τέμπλο έχει απαραιτήτως δύο θύρες, χάρη στις οποίες ο Ναός με το Ιερό – το Άγιο Βήμα επικοινωνούν. Η μία θήρα βρίσκεται ακριβώς στο κέντρο του Τέμπλου και ονομάζεται Ωραία Πύλη. Από αυτή διέρχεται μόνο ο Ιερεύς και ποτέ λαϊκός. Είναι άβατη για όλους, εκτός των Κληρικών. Απέναντι από την Ωραία Πύλη, εντός του Αγίου Βήματος, ευρίσκεται η Αγία Τράπεζα. Εκεί γίνεται η Θυσία, η Θεία Κοινωνία, δηλαδή η μεταβολή του Άρτου και του Οίνου, σε Σώμα και Αίμα του Κυρίου Ιησού Χριστού κατά τη Θεία Λειτουργία. Στο αριστερό μέρος του Τέμπλου, βόρεια, βρίσκεται η Δεύτερη Θύρα – είσοδος από τον Ναό στο Ιερό, στο Άγιο Βήμα. Απέναντι απ’ αυτή την Θύρα, επί του αριστερού – και βορείου τοίχου του Άγιου Βήματος – είναι η Αγία Πρόθεση, όπου γίνεται η Ιερά Προσκομιδή. Επί του Τέμπλου, κατά κανόνα, δεξιά της Ωραίας Πύλης, ευρίσκεται πάντοτε η εικόνα του Χριστού. Αριστερά της Ωραίας Πύλης, η εικόνα της Παναγίας κι αριστερά της Παναγίας η εικόνα του Αγίου που εορτάζει ο Ναός – το Εξωκκλησάκι. Αν ο εισερχόμενος στο Εξωκκλησάκι είναι ξένος και δεν γνωρίζει υπέρ ποίου Αγίου έχει κτισθεί, θα το πληροφορηθεί όταν αντικρίσει στο Τέμπλο, αμέσως δεξιά από την Βόρεια Πύλη, την εικόνα η οποία απαραίτητα είναι του Αγίου υπέρ του οποίου έχει κτισθεί το Εξωκκλήσι. Σε κάθε Τέμπλο υπάρχουν τρεις ως άνω θέσεις. Τόπος ανεγέρσεως Εξωκκλησιών Τα Εξωκκλήσια είναι κτισμένα σε διαφόρους τόπους, που εκφράζουν τις επιθυμίες των χριστιανών. Μπορεί να προέρχονται από τάματα, από ιάσεις ασθενών, από διάσωση κινδύνων, από ευχαρίστηση και δοξολογία και γενικά από εύνοια των ανθρώπων για τον Άγιο στο όνομα του οποίου κτίσθηκε το Εκκλησάκι. Η χωρητικότητά του σε κόσμο είναι μικρή. Κατά της διάρκειας της πανήγυρης, που γίνεται προς τιμήν τους Εξωκκλησίου, σχεδόν ο περισσότερος κόσμος μένει έξω από το ναό. Που κτίζονται τα Εξωκκλήσια Συνήθως υπάρχουν σημάδια, σταλμένα από τον Άγιο, καθώς λένε, τα οποία δείχνουν την τοποθεσία που πρέπει να χτιστεί ο ναός. Ειδάλλως έγκειται στην προσωπική προτίμηση του πιστού. Εντούτοις υπάρχει συγκεκριμένη δεοντολογία για ορισμένους Αγίους. Για παράδειγμα, τα Εξωκκλήσια του Προφήτου Ηλία κτίζονται σε υψώματα ή σε πλαγιές. Του Αγίου Νικολάου, σε παραλίες ή σε όχθες ποταμών ή καναλιών, επειδή ο Άγιος Νικόλαος έκαμε και κάνει πολλά θαύματα σε Ναυτιλλομένους. Για πολλούς άλλους Αγίους υπάρχουν Παραδόσεις σχετικά με τον τόπο που επιθυμούν να κτισθεί ο Ναός – το Εκκλησάκι τους. Είναι αξιοπρόσεκτο ότι από αρχαιοτάτων χρόνων κτίζονταν Εξωκκλήσια και εξακολουθούν να κτίζονται.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου