Το "φαινόμενο" του Ευρίπου

 

Το φαινόμενο του Ευρίπου είναι ένα ιδιαίτερα εντυπωσιακό φυσικό φαινόμενο που παρατηρείται στο στενό του Ευρίπου, ανάμεσα στη Χαλκίδα και την Εύβοια. Το κύριο χαρακτηριστικό του είναι η περίεργη και συχνά αντίθετη κατεύθυνση της ροής των υδάτων.

Τι συμβαίνει ακριβώς:

• Τα νερά στο στενό αλλάζουν κατεύθυνση περίπου κάθε έξι ώρες. Δηλαδή το ρεύμα κινείται προς τη μία κατεύθυνση, μετά ακινητοποιείται για λίγα λεπτά (γνωστή ως "νηνεμία"), και έπειτα αρχίζει να ρέει προς την αντίθετη πλευρά.

• Αυτές οι αλλαγές δεν είναι απόλυτα σταθερές· σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να εμφανιστούν έως και 14 αλλαγές μέσα σε ένα 24ωρο.

• Οι ρυθμοί και η ένταση του ρεύματος επηρεάζονται από τη βαρυτική έλξη της Σελήνης και του Ήλιου, σε συνδυασμό με το ιδιαίτερο γεωγραφικό σχήμα και το βάθος του στενού.

Πώς εξηγείται επιστημονικά:

• Το στενό είναι πολύ στενό και ακανόνιστο σε σχήμα, με αποτέλεσμα η παλίρροια (φαινόμενο ανόδου και καθόδου των θαλάσσιων υδάτων λόγω της βαρυτικής έλξης) να δημιουργεί στροβιλισμούς και αντίθετες ροές.

• Τα νερά από το βόρειο και το νότιο Ευβοϊκό κόλπο προσπαθούν να εξισορροπηθούν μέσω του στενού, αλλά επειδή η ταχύτητα και το ύψος των παλιρροϊκών κυμάτων διαφέρουν, δημιουργείται αυτή η κυκλική και συχνά απρόβλεπτη κίνηση.

Ιστορικό ενδιαφέρον:

• Το φαινόμενο του Ευρίπου ήταν γνωστό από την αρχαιότητα και έχει απασχολήσει φιλοσόφους όπως ο Αριστοτέλης, ο οποίος προσπάθησε να το εξηγήσει.

• Λέγεται μάλιστα ότι ο Αριστοτέλης, μην μπορώντας να βρει ικανοποιητική εξήγηση, έπεσε στη θάλασσα του Ευρίπου από απόγνωση (αν και αυτό ανήκει περισσότερο στη σφαίρα του θρύλου παρά της ιστορίας).

Σήμερα:

• Στην περιοχή βρίσκεται η παλαιά κινητή γέφυρα της Χαλκίδας, που ανοίγει για να διέρχονται τα πλοία, και αποτελεί σημείο παρατήρησης του φαινομένου.