Η ιστορία της Μαγειριτσας.

 

Σούπα της Ανάστασης και η μυσταγωγία της παράδοσης

Στη γαστρονομική παράδοση του ελληνικού Πάσχα, η μαγειρίτσα κρατά ξεχωριστή θέση. Δεν είναι απλώς ένα φαγητό – είναι τελετουργία, είναι μετάβαση, είναι η σούπα που σμίγει τη νηστεία με το πανηγύρι της Ανάστασης. Από τη μια μεριά το κερί της Λαμπρής κι από την άλλη η κατσαρόλα που σιγοβράζει στην κουζίνα, έτοιμη να σκορπίσει μυρωδιές αναμνήσεων και προσμονής.

Από πού κρατάει η σκούφια της

Η λέξη μαγειρίτσα φέρει ρίζες παλιές, από το ρήμα μαγειρεύω, ενώ η κατάληξη -ίτσα της δίνει μια οικειότητα – σαν να λέμε "η μικρή μαγειρεμένη", η οικιακή, η καθημερινή. Όμως πίσω απ’ την απλότητα της ονομασίας, κρύβεται ένας ολόκληρος λαϊκός συμβολισμός.

Η μαγειρίτσα, σύμφωνα με τις λαογραφικές καταγραφές, ήταν ο τρόπος των νοικοκυραίων να μην πάνε χαμένα τα εντόσθια του αρνιού. Ήταν, όμως, και ένας σοφός τρόπος να μη σοκάρει το στομάχι του νηστευτή απότομα. Σιγά-σιγά, σούπα-σούπα, να μπει ξανά στο φαγοπότι της ζωής.

Το τσουκάλι της Ανάστασης

Η σούπα παρασκευάζεται το Μεγάλο Σάββατο, πολλές φορές με συλλογική συμμετοχή. Γιαγιάδες, μητέρες και κόρες γύρω από το τραπέζι, να πλύνουν, να ψιλοκόψουν, να μυρίσουν τον άνηθο και το φρέσκο κρεμμυδάκι. Ορισμένες περιοχές, όπως η Στερεά Ελλάδα, βάζουν αυγολέμονο· άλλες προσθέτουν ρύζι ή τη φτιάχνουν πιο αραιή, "καθαρή" όπως τη λένε.

Μα πάντα, η μαγειρίτσα μαγειρεύεται με φροντίδα και ευλάβεια – γιατί είναι το πρώτο πιάτο της Ανάστασης, το φαγητό που μας γυρίζει από τη νηστεία στο φως και στη χαρά. Το παραδοσιακό σερβίρισμα γίνεται μετά την Ανάσταση, σχεδόν μέσα στη νύχτα. Με αναμμένα κεριά, με τις ευχές "Χριστός Ανέστη" και τα πρώτα χαμόγελα.

Περισσότερο από φαγητό

Στον λαϊκό πολιτισμό, κάθε έδεσμα έχει τη θέση του στο ετήσιο εορτολόγιο. Η μαγειρίτσα είναι η γευστική προσευχή της άνοιξης, η επιστροφή στη γη και στο σώμα, ύστερα από την πνευματική εγκράτεια της Σαρακοστής. Στις αυλές των χωριών, στην κάπνα των ξυλόφουρνων και στα τραπέζια των σπιτιών, συνεχίζει να κρατά ζωντανή μια παράδοση που λέει πως η γιορτή ξεκινά με μια σούπα.

Για κάποιους είναι απλώς μια συνταγή. Για άλλους, όμως, είναι μια ιστορία που περνά από γιαγιά σε εγγονή – με μυστικά, με νοστιμιές, με αγάπη. Και όσο υπάρχουν σπίτια που βράζει μαγειρίτσα το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου, τόσο θα υπάρχει και η μνήμη της κοινότητας, της οικογένειας και της Αναστάσιμης προσδοκίας.