Οικονομικός Αναλφαβητισμός, η ύπουλη και σιωπηλή απειλή. Του Ιωάννη Ρουσόδημου

  Ο οικονομικός αναλφαβητισμός είναι η έλλειψη βασικών γνώσεων και δεξιοτήτων για τη διαχείριση των προσωπικών οικονομικών (προϋπολογισμός, αποταμίευση, χρέη, επενδύσεις), οδηγώντας σε οικονομικές παγίδες, χρεοκοπία, άγχος και κοινωνική περιθωριοποίηση, φαινόμενο έντονο στην Ελλάδα σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, παρόλο που υπάρχουν πρωτοβουλίες για εκπαίδευση. Τι σημαίνει:

Δυσκολία κατανόησης οικονομικών όρων και προϊόντων (δάνεια, κάρτες, ασφάλειες).

Αδυναμία σωστής διαχείρισης εισοδημάτων και εξόδων.

Έλλειψη σχεδιασμού για το μέλλον (συνταξιοδότηση, επενδύσεις). 

Συνέπειες:

Ατομικές: Συσσώρευση χρεών, πτώχευση, άγχος, κατάθλιψη, μοναξιά.

Κοινωνικές: Περιθωριοποίηση, δυσκολία αντιμετώπισης κρίσεων, αυξημένη εξάρτηση από το κράτος. Αυτό το "χάσμα γνώσης" δεν έχει σχέση με νοημοσύνη ή ικανότητες, αλλά με ευκαιρίες. Πολλές κοινωνικές ομάδες, ακόμα κι άτομα με πανεπιστημιακή μόρφωση, δεν είχαν ποτέ πρόσβαση σε ουσιαστική οικονομική εκπαίδευση. Οι συνέπειες του οικονομικού αναλφαβητισμού δεν είναι πάντα εμφανείς, αλλά η επίδρασή τους είναι σοβαρή και μακροχρόνια, όπως:

•Δανεισμός που εγκλωβίζει το άτομο σε έναν φαύλο κύκλο χρεών.

•Υπερκατανάλωση που ανατρέπει τον προϋπολογισμό.

•Αδυναμία αξιοποίησης οικονομικών ευκαιριών.

•Εξάρτηση από τρίτους για κρίσιμες οικονομικές αποφάσεις.

•Διαρκές αίσθημα ανασφάλειας κι άγχους, που οδηγεί σε κοινωνικό αποκλεισμό. Πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε αυτές τις δυσμενείς συνέπειες;•Να ενσωματώσουμε την οικονομική εκπαίδευση σε σχολεία, δομές ενηλίκων και τοπικές κοινότητες.

•Να δημιουργήσουμε προσιτά εκπαιδευτικά προγράμματα για ανθρώπους κάθε ηλικίας.

•Να συνδέσουμε την έννοια της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης (Corporate Social Responsibility) με τη χρηματοοικονομική ενδυνάμωση.

•Να μιλάμε ανοιχτά για αυτά τα θέματα, χωρίς ντροπή ή ενοχές. Η χρηματοοικονομική παιδεία δεν είναι πολυτέλεια αλλά δικαίωμα αφού είναι η βάση πάνω στην οποία χτίζεται η οικονομική μας ανεξαρτησία. Ουσιαστικά είναι το θεμέλιο που επιτρέπει σε κάθε άτομο να πει "όχι" στην εκμετάλλευση, να αναγνωρίσει ευκαιρίες και να σχεδιάσει το μέλλον του με αξιοπρέπεια.

Αν θέλουμε να χτίσουμε μια κοινωνία χωρίς αποκλεισμούς, οφείλουμε να κάνουμε τον οικονομικό αλφαβητισμό προσβάσιμο σε όλους αφού η οικονομική αυτογνωσία είναι το πρώτο βήμα προς την προσωπική και κοινωνική ελευθερία!

Του Ι.Ρουσόδημου Agency Manager, Ασφαλιστικού και Χρημaτοοικονομικού συμβούλου ΝOW-IONIOS Agency Group.